page0158

150

Rio Grandę do Norte— Ristori

przez co szczególniej sprzyja hodowli bydła. Głównemi płodami tej prowincyi odznaczającej się klimatem i właściwością gruntu są: kawa, cukier, orzechy kokosowe, banany, ananasy, oliwki, pomarańcze, pigwy, czereśnie i inny owoc, a ze zboża szczególniej pszenica i jęczmień. I winna latorośl także tu się udawała, a yerba Matę czyli herbata paraguajska stanowi znakomity przedmiot handlu. Kaktus Nopal rośnie dziko na piasczystych równinach i jest kosze-nillą pokryty; znajdują się także liczne rośliny apteczne. Przy lepszem urządzeniu stosunków i silniejszem zaludnieniu, prowicyja ta mogłaby być jedną z najbogatszych w cesarstwie. Chów bydła stanowi sam główną gałęż przemysłu. Stolicą dawniej było Rio Grandę czyli Sao Fedro do Sul, nad wyciekiem jeziora Patos, z 6,000 mieszkańców, żeglugą parową i głównym punktem handlowym pobrzeżnych żeglarzy; od roku 1775 jest nią Forto Alegre na wyniosłości lądu stałego przy teinże jeziorze, ma 14,000 mieszkańców, port, zatokę, warstaty okrętowe i handel ożywiony. Trzecim portem nadmorskim jest Sao Jose do Norie, mianowicie dogodnym dla największych okrętów, które nie mogą dostać się do Porto Alegre. W tej prowincyi zasługują na uwagę liczne i kwitnące kolonije niemieckie, które wielu zręcznych rzemieślników, rolników, ogrodników i winobraczów wydały: Sao-Leopoldo mająca 11 do 15,000 mieszkańców, założona w r. 1824, około 6 mil na północ od Porto-Alegre; Torquillias, na zachód ztamtąd, 800 mieszkańców i Torres o 4 mile na północ, 600 mieszkańców'. Pierwsza kolonija pozostaje w stanie zaspokajającym, dwom drugim brak na odpływie płodów ich wybornego gruntu.

RiOJE (Franciszek de), liryk klassyczny hiszpański, urodził się około roku 1600 w Sewilli, uczył się zrazu prawa i teologii. Przez ministra 01ivarez’a otrzymał prebendę przy kapitule katedralnej w Sewilli, został historyjografem, inkwizytorem w Sewilli i wreszcie inkwizytorem najwyższego trybunału świętego offieyjum. Ale upadek protektora jego pociągnął za sobą i Rioji upadek. Dowiódłszy swej niewinności, uwolniony przecież został z wiezienia, poczem Filip IV mianował go dyrektorem biblijoteki królewskiej. Prócz tego był ltioja reprezentantem duchowieństwa sewillskiego w Madrycie., gdzie zmarł w roku 1659. Równie jak Herrera, kształcił on sie na klassycznyeh w-zorach starożytnych i włoskich, mianowicie na Horacym i Senece; w stylu i dykcyi uniknął błędów i zboczeń współczesnych mu pisarzy, nie tracąc bynajmniej na ogniu hiszpańskim, kwiecistej wyobraźni i lirycznem uniesienia. Jego Sileas są to obrazki pełne wdzięku i prawdy. Osobliwie w odzie do zwalisk Italiki (miasta w^r Andaluzyi) łączy on głębokie uczucie elegiczne, gładką wersyfikacyję z natchnieniem pełnern mocy. Lope de Vega uczcił go prześlicznym listem. Poe-zyje Rioji wyszły \ltaz z dziełami innych poetów w zbiorze Don Ramon’a Fer-nandez’a: Coleccion (18-ty tom, Madryt, 1797).

Ripieno, w muzyce, głos (narzędzie muzyczne) wpływający na powiększenie massy brzmiącej muzyki, wzmacniający ją. Ztąd, Ripienista, członek orkiestry, grający tutti w orldestrze, przygrywający do solo, ale nie solista,', ztąd, glosy rypienowe czyli towarzyszące, są to partyje rozpisane dla orkiestry, wtórujące głównemu głosowi czyli solowemu.

Ristori (Adelaida), słynna aktorka włoska, urodziła się 1821 r. w Cisidale, małej mieścinie Friulu, jest córką małoznanych komedyjantów, którzy ją ukazali na scenie, kiedy zaledwie miała dwa miesiące życia, w^r sztuce Giraud’a Nauczyciel w kłopotach. W czwartym roku życia grywała role dziecinne, a w 12-tym role subretek i niewinniątek. Nakoniec we dw^ra lata później wystąpiła w Franciszce z Rimini, S. Pellico, i na pierw szy sw ój benefis grała