page0162

- 148 —

wią, mimo to wychowują religijnie. L)uch wiary, nadziei i miłości, tych kardynalnych cnót każdego religijnego życia wypełnia młodocianną duszę i panuje w niej z tryumfem nad wszystkiemi myślami, słowami i czynami. Z tego samego powodu jest też bardzo pożytecznem przedstawianie szlachetnych, duchem religijnym powodujących się osób z pisma świętego, z kościelnej ' powszechnej historyi.

c)    Wszystko jednak co ma trwale pozostać w duszy ludzkiej, musi przejść, że tak powiem, w ciało i krew, stać się drugą naturą. To osiąga się przez przyzwyczajanie od młodości. Dzieci powinny nietylko widzieć religijne życie, nie-tylko o niem słyszeć, lecz muszą je same praktykować i na sobie go doświadczać. Dlatego potrzeba je przyzwyczajać do pewnych religijnych czynności: pacierza rannego i wieczornego, przed i po jedzeniu, słuchania publicznej służby Bożej, udziału w kościelnych nabożeństwach i t. p. Trzeba jednak zachować roztropną miarę i wprowadzać dzieci w ducha i zrozumienie religijnych ćwiczeń, ażeby czciły Boga sercem, a nie samemi wargami.

Bardzo ważnem jest zaznajomienie młodzieży z kościelną liturgią, jak ta w ciągu roku kościelnego się rozwija. Przez to wżywa się niejako w życie kościoła i przejmuje się ko-ścielno-religijnym duchem! Życie religijne otrzymuje stały grunt i jest zabezpieczone od wszelkich zgubnych zboczeń, do jakich tak łatwo prowadzą czysto subjektywne uczucia religijne. Te polegają najczęściej na pobożnem ale bezmyśl-nem wzruszeniu, wyszukują takie, jakie się im podobają nabożeństwa, połączone częstokroć z zaniedbaniem obowiązków zawodowych i mają zawsze za podstawę miasto woli Boga swoją własną wolę. Te nie trwają długo i spowodowują wkrótce wstręt do wszelkich ćwiczeń religijnych. W objawach zewnętrznych są one wyszukane, nienaturalne, a przeto rażące. Nadto podają samą religię w pogardę u krótkowidzących. Są one bigoteryą a nie pobożnością.

d)    Bardzo wiele przyczynia się także do ożywienia religijnego ducha pobożne, myślące zastanawianie się nad naturą, jak to w tak wzniosły sposób podane jest w piśmie świętem osobliwie zaś w psalmach. Prowadzi ono dziecko od rzeczy zmysłowych do nadprzyrodzonych, od stworzenia do

http://rcin.org.pl