page0171

161

nie mających nic wspólnego z prawami funkcyo-nowania mózgu? Czy wywiera wpływ na to fun-kcyonowanie mózgu? Czy wywiera jakie działanie na prądy odśrodkowe idące do nerwów rucho wych? Czy jest zdolne wywołać ruch? Czy też pozbawione jest wszelkiej możności działania?

Rozpatrzmy pobieżnie główne rozwiązania, jakie wyobraźnia ludzka znalazła dla rozstrzygnięcia tych trudnych zagadnień. Niektóre z tych rozwiązań, najbardziej znane, noszą miano spirytualizmu. materyalizmu, paralelizmu, monizmu. Pomówimy o nich i o innych jeszcze.

Przed rozpoczęciem naszego krytycznego wykładu, przypomnijmy niektóre wyniki naszych poprzednich analiz, które wystąpią tutaj, by użyć ambitnych słów Kanta, jako prolegomena dla wszelkiego przyszłego rozwiązania, roszczącego sobie prawo do nazwy wiedzy. Istotnie, nie jesteśmy już teraz na początku naszych dochodzeń. Musieliśmy przyznać słuszność pewnych faktów i jesteśmy zmuszeni ponosić stąd skutki. Mianowicie, określenie zjawisk psychicznych, do którego do szliśmy z niemałym trudem, odegra odtąd dość ważną rolę w naszej dyskusyi. Zmusi nas ono do rozbioru ważnej zasady metafizyki, która dotąd prawie ogólnie uchodziła za rządzącą zagadnieniem łączności ducha z ciałem.

Zasada ta zowie sięaksyomatem różnorodności lub zasadą dualizmu psychofizycznego. Nikt z filozofów nie sformułował go tak jasno i nie wywnioskował tak logicznie

Dusza i ciało.    11

http://rcin.org.pl