page0222

ściwość wskazuje wychowawcy drogę, jaką ma postępować z wychowankiem, który zdradza ślady raelancholicznego temperamentu. Trzeba się starać pozyskać jego miłość, wprowadzić go w szlachetne, wesołe koła towarzyskie, powstrzymywać go od marzycielstwa, okazać mu radość, jakiej użycza chrześciaństwo i stawić mu przed oczy nadzieję, jaką to życie nasze rozweselić pragnie*.

d)    »Flegma zawiera w sobie usposobienie do nieczu-łości, jest więc mniej przystępną na zewnętrzne wrażenia; za to zaś występuje u flegmatyka zamiłowanie do spokoju i wygody. W działaniu jest ociężałym, powolnym, namyślającym się, i nie kieruje się chętnie uwzględnieniem innych, lecz jedynie tylko według tego co dla niego jest najwygodniejszem. Ponieważ nie jest uczuciowym, więc można z nim bardzo łatwo spokój zachować. Jeżeli się okaże dziecko takim temperamentem obdarzone, to potrzebuje ono do spełnienia swoich obowiązków dość silnych pobudek. Jeżeli nie chcemy, ażeby flegmatyk popadł w gnuśność, obojętność, zmysłowość i zaniedbywanie obowiązków, to trzeba go ćwiczyć w zaparciu się siebie samego, trzeba zmieniać przedmioty jego zajęcia, ażeby go tern prędzej do działalności pobudzić.

e)    Do rozmaitości temperamentów musi się stosować użycie środków dyscyplinarnych; gdyż to jest jasnem samo przez się, że inaczej musi się postępować co do kar i nagród z flegmatykiem, inaczej z cholerykiem, sangwinikiem i melan-cholikiem. ^Pochwała i nagana, groźba i chłosta nie mogą być w jednakowej mierze bez szkody i niesprawiedliwości użyte we wszystkich temperamentach*.

4. Wychowanie ze względu na zdolności i talenta.

1. Talenta są darem Bożym i w bardzo rozmaity sposób ludziom wydzielone; jeden otrzymał pięć talentów, drugi dwa, a inny tylko jeden talent.; lecz wszyscy mają pełne odpowiedzialności zadanie przez własną pracę powierzonymi sobie talentami dorabiać się i je pomnażać. Biada temu, który je zakopuje; staje się w obec Boga i ludzi winnym ciężkiego grzechu opuszczenia, który pociąga za sobą szkodliwe skutki dla całego społecznego życia. Rozmaitością talentów chce Pan Bóg wypełnić rozmaite stany w zarządzie ludzkiego spo-

http://rcin.org.pl