page0228

218 .

faktów w jedną formułę Bain wspomina o zasadzie względności poznania i mimo kilku dwuznaczności popełnionych przez Spencera i jego samego w określeniu tej zasady¹), zachowajmy ją w ta-kiem znaczeniu, jak zaznaczyliśmy.

Zobaczmy, co dzieje się z tą zasadą, jeśli przyjąć naszą hypotezę. Objaśnia ona, jak pewne podrażnienia wychodzące od przedmiotów, a więc należące do pierwiastku zmiennego, przestają być postrzegane gdy zbyt często powtarzają się i skłonne są do zamienienia się na stałe; tembardziej więc, jak sądzę, ta sama zasada objaśniłaby nam, dla czego pierwiastek par excellence stały, taki który od pierwszej chwili nie zmienia się nigdy, nigdy postrzeżonym nie jest. Jest on w chórze głosów przyrody akompaniamentem tak monotonnym, że się go nie spostrzega, słychać samą tylko me-lodyę.

Na tern właśnie zasadza się nasza hypoteza. Przypuszczamy, że prąd nerwowy wychodzący z pewnego narządu zmysłu, w którym podrażniony zostaje przez jakikolwiek przedmiot, dochodzi do ośrodka mózgowego. Prąd ten zawiera wszystkie własności przedmiotu, jego barwę, kształt, wielkość, jego tysiączne szczegóły budowy, itd. itd.—wszystkie własności

*) Dwuznaczność, której dopuścił się Bain i Spencer, zasadza się na przypuszczeniu, że świadomość odczuwa jedynie różnice. Jest to zajść nieco zadaleko, my zada-walniamy się tern, iż przyjmujemy, że jeśli wrażenie od czasu do czasu się nie zmienia, świadomość słabnie i zanika,

http://rcin.org.pl