page0278

272 BLEACI.

punkt, w którym zdaje się odstępować od nauki mistrza; nazwał Byt nieskończonym. »Ale gdy wszystko, co powstaje, ma początek, to, co nie powstaje, jest bez początku; Byt zaś nie powstał, zatem nie ma początku A znowu to, co ginie, ma koniec; co zaś nieznikomem jest, nie ma końca. Byt zatem, jako nieznikomy, końca nie ma; to zaś, co ani początku nie ma ani końca, jest tern samem nieskończone (ans'.pov Tx;y_avsi eśv). Byt zatem jest nieskończony* ¹). Farm en i des uważał Byt prawdziwy za skończony, t j. wystarczający sobie i doskonały (zob. str. 247), Me lissos przeciwnie z wieczystości bytu, t. j. nieskończoności w czasie, wyprowadzał jego nieskończoność w przestrzeni. Tak go zrozumiał Arystoteles²), przypisawszy Parmenidesowi byt umysłowy, jemu zaś materyalny, w przestrzeni³) a przemawiają za tern słowa: »jak Byt zawsze jest, tak 1 pod względem wielkości zawsze powinien być nieskończony* ⁴). Może ten był powód, że Arystoteles nazwał go myślicielem rubasznym (aypcwórspsę), lub nawet płaskim (<popv.xóę) i daleko niżej stawiał od Parmenidesa. Błąd ten tern więcćj razi, że Melis sos w innych ustępach odmawia Bytowi materyalnego istnienia i ruchu wszelkiego⁵). Windelband widzi w tern pewne zbliżenie się do fizyki jońskićj i robi trafną uwagę, że takie pojmowanie Bytu musiało Arystotelesowi wydawać się więcćj materyalnem od parmenidesowego, a z drugićj strony nie miał Melissos do tego żadnego powodu i nic na tern nie zyskał dla swojćj tezy, skoro Byt równocześnie uważał za nieruchomy i niezmienny ^e). Czyż jednak dlatego będzie nauka Melissa zlewkiem bez zasad, eine prinziplose Verschnielzung? Czyż nie da się zdanie o nieskończoności Bytu wytłumaczyć w sposób zgodny z zasadami szkoły eleackićj ?

') Fragm. 2. u Muli ach’a.

²) Phys I. 2. p. 185. Por. I. 3. p. 186. i bardzo rozumny komentarz Sympli-cyusza do obu miejsc (p. 71—80, 110—114 ed. Diels)

⁹) Met. I. c. 5.

⁴) Fragm. 8. u MullaclFa: e*ŻA’ w anty tęzi ctei, oiitio xcti to piys&oę

u    I ,    \    ^

ctnetyor atti '/<jtj tivcu.

^s) Fragm 16. u Mullach’a^- »je/,eb Byt jest, powinien być jeden, a będąc jednym, nie powinien mieć ciaia; gdyby zaś miai grubość, miaiby części, a nie byłby juz jednym*.

^f!) Grsch der antiken Naluno. and Philos. str. 158.

http://rcin.org.pl