page0226

2! 8

Summa teologiczna

dnia, którym jest czwarty, powstają światła, które się poruszają na niebie, ku jego ozdobie. Drugiego dnia, którym jest piąty, ptaki i ryby, dla ozdoby środkowego elementu, ponieważ się poruszają w powietrzu i wodzie, które się przyjmuje za jedno. Trzeciego dnia, którym jest szósty, powstają zwierzęta, poruszające się po ziemi, ku ozdobie ziemi.

Lecz należy wiedzieć, że co do powstawania ciał świecących, Augustyn się nie różni od innych świętych. Mówi bowiem, że ciała świecące zostały stworzone aktualnie, a nietylko wirtualnie; sklepienie nieba niema bowiem mocy wydawania ciał świc cących tak, jak ziemia ma moc wydawania roślin. Stąd Pismo święte nie mówi: Niech wyda sklepienie ciała świecące — tak jak mówi: Niech zrodzi ziemia zielę zielone.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Według Augustyna nie powstaje stąd żadna trudność. Nie przyjmuje bowiem w tych czynnościach następstwa czasu i dlatego nie należy mówić, że materja ciał świecących istniała pod inną formą. -Także według tych, którzy przyjmują, że ciała niebieskie mają naturę czterech elementów, nie zachodzi żadna trudność, gdyż można powiedzieć, że otrzymały formę od materji uprzednio istniejącej, jak zwierzęta i rośliny.—Lecz według tych, którzy przyjmują, że ciała niebieskie mają inną naturę niż elementy i z natury są niezniszczalne, trzeba powiedzieć, że substancja ciał świecących była stworzoną od początku; lecz najpierw była nieuformowana, a teraz otrzymuje formę; jednak nie przez otrzymanie formy substancjalnej, tylko przez skupienie określonej mocy. Dlatego jednak się nie wspomina o nich na początku, lecz dopiero czwartego dnia, jak mówi Chryzostom (Homil. VI in Gen.), by przez to powstrzymać lud od bałwochwalstwa, okazując, że ciała świecące nie są bogami, dlatego, że nie istniały na początku.

Odpowiedź na drugi zarzut. Według Augustyna niema tu żadnej trudności; światło bowiem o którem się mówi pierwszego dnia, było światłem duchowem, teraz zaś powstaje światło cielesne.—Jeśli zaś pod światłem stworzonem pierwszego dnia rozumie się światło cielesne, trzeba powiedzieć, że pierwszego dnia zostało światło stworzone według wspólnej natury światła; a czwartego dnia otrzymały ciała świecące pewną określoną moc dla wywoływania określonych skutków; a według tego

http://rcin.org.pl