page0284

27e

Rosenberg

z Czech do Polski pod koniec XIII wieku. Gdy w r. 1290 syn Ottokara i Ku-neguudy król Wacław czeski, uniesiony nienawiścią ku swemu ojczymowi Zawiszy z Rosenbarku (oh.) ściąć go rozkazał i z posiadłości wyzuł; dwaj bracia Zawiszy unikając srogiego prześladowania schronili się do sąsiedniej Polski. Wprawdzie nie było to bezpieczne schronienie, gdy bowiem w kilka lat później (w r. 1300) król Wacław wkroczył do Polski dla opanowania tronu, dwaj Ro-zembarkcwie w pewnym zdobytym grodzie schwytam także męczeńską śmierć ponieśli (ob. Szajnocha Bolesław Chrobry i odrodzenie Polski; Lwów, 1859, str. 388 i 389), potomkowie ich jednak ocaleli. Założyli też niebawem w Małopolsce nową osadę Rozenbark (obecnie w powiecie Bieekim, w obwodzie Jaselskim położoną), która przetrwała do dziś dnia. U Długosza znajdujemy wzmiankę o nadaniu tej wsi w roku 1351 przez Kazimierza Wielkiego biskupowi krakowskiemu Bodzancie (ob. Łętowskiego Katalog biskupów Krakowskich, tom I str. 263):    Niesiecki (Herbarz Polski wyda

nie Bobrowicza, Lipsk, tom VII str. 389 i tom VIII str. 150), krótką a niedokładną wiadomość o Rosenbergach w Polsce podaje; wymienia on najprzód Jerzego i trzech synów jego, z których Michał zostawił takie trzech synów: Jerzego, Walcera i Marcina. Barbara zaś Rosenberg była za Faliszow-skim; ten Faliszowski herbu Pobóg był posłem na sejm w r. 1618 Niesiecki po większe szczegóły do MS. o familijach Pruskich odsyła. ’L dokumentów rodowych przechowanych w archiwum famili,nvm Rosenbergów na Podolu widaJ że w XVI wieku, Andrzej Iwanowicz Rosenberg był za Zygmunta Augusta w roku 1565 podstaroscim łuckim. We spółczesnych dokumentach, w księgach grodzkich znmku łuckiego zapisanych, nazywano go Andrzejem Iwnnowiczera, było bowiem wówczas zwyczajem szlachty polskiej na Rusi zamieszkującej pisać się od imion ojcowskich z ruska, zwyczaj ten i w innych częściach Polski dawniej jeszcze także był znany (Naruszewicz Hist. Nar. Peltom IV str. 302). Starostą łuckim był podówczas kniaź Bohusz Fedorowicz Korecki, wojewoda wołyński (Przezdz. Pod. Woł. i Uk. tom II str. 117). Znany to w dziejach naszych XVI wieku, boheter pogromca Wołoszy i Tatarów w r. 1519 i 1510. Możny pan obyczajem ówczesnych poprzestając na tytule i dochodach, czuwanie nad sądem grodzkim i namiesłniczą we wszystkiem władzę podstarościemu zostawiał, a sam krajowi na polu rycerskiem służył. Niewiadomo jak długo Andrzej Rosenberg urząd podstarościego w grodzie łuckim sprawował, to pewna jednak że wr. 1572 już kto inny na tym urzędzie siedział, Piotr Choiniak, w r. 1576 zaś Andrzej Iwanowicz bez nazwiska, zapewne Rosenberg, występuje pisarzem w lit. przez ciąg lat dwunastu, do 1578 (ob. Bibl. warsz. 1865 tom IV; str. 185. ob. Tablice historyczne Jul. Bartoszewicza). Małżonką Andrzeja byłr. podobno Dorota Lasocka herbu Szreniawa, tak przynajmniej sądzić można z nagrobku, niegdyś we wsi Zerosławicach (w Małopolsce) istniejącego, a którego napis przechował nam Paprocki (ob Herb. Ryc srs. ed. Tur. str. 201): Hic jacet nobilis Dorothea, uxor nobilis Andreae Rozem-barski, filia rero nobilis olim Viti Lasocki^r, obiit anno 1561, die 26 mensis Julii Zwyczaj przerabiania nazwisk cudzoziemskich na sposób polski przez dodanie shi był u nas w XV i XVI wieku dość upowszechniony. Tak na-przykład, Długosz (ad. annum 1113), Henryka de Plauen, niemca, niekiedy z polska Plaweńskim nazywa. Na pewno jednak o tosamości osób Andrzeja Rosenberga podstarościego łuckiego i Andrzeja Rozembarskiego męża Doroty Lasockiej twierdzić niemożna, ponieważ exystował także zdawna w Polsce odrębny dom Rozembarskich do innego nawet herbu (Jastrzębiec) należący, Sy-