page0030

20

Chociaż u nowożytnych fizyologów niema zgody co do określenia życia, atoli wszyscy się zgadzają na rozróżnienie w naturze ciał martwych i ciał żyjących; wszyscy się zgadzają w określeniu własności, do których umysł bezpośrednio przywiązuje pojęcie życia.

Jakąkolwiek przyjęlibyśmy definicyę życia, to pewna, że istotą żyjącą nazywamy to, co się samodzielnie porusza, martwą zaś to, co się w ten sposób nie porusza „Yivens est quod seipsmn movet. Vita est motus ab intrinseco^u (św. Tomasz, Platon i Arystoteles). To określenie życia jest jaśniejsze i głębsze od wszystkich nowożytnych definicyj¹)

Według Arystotelesa i św. Tomasza, żyć — jestto to samo, co się poruszać tak, że poruszający się i poruszony są jedną i tą samą istotą w przeciwstawieniu do ruchu, który powstaje z zewnętrznego impulsu.

Istota żyjąca sama się porusza, siła i skutek są immanentnie w tej samej istocie.

Ciało żyjące nosi w sobie pierwiastek, t. j. siłę, z której wypływają wszystkie ruchy i cała jego działalność. Tygrys n. p. rzuca się na swą zdobycz swoją wewnętrzną siłą, podczas kiedy kamień porusza się tylko tą siłą, jaką mu nadała ręka, którą go rzuciła lub która działa od zewnątrz. Ciałem więc ustrojowem czyli organicznem,

*) Na wyżynach filozoficznych w określeniu życia coraz więcej zgody. Kant mówi tak samo jak Arystoteles: „Życie jest wnętrznym czynnikiem działania

http://rcin.org.pl