page0031

Regensburg — Regestr u koni

23

którego wpada tu rzeka Regen. Ludność wynosi 27,000 dusz, między któremi 6200 protestantów. Regensburg posiada 13 kościołów katolickich, trzy protestanckie i trzy klasztory, całe otoczone jest murami i fossami, ulice ma ciasne i kręte, ale na nich liczne wspaniałe pomniki średniowiecznej architektury. .Między niemi odznaczają się: starożytny ratusz, w którym przez lat 143 zgromadzał się sejm państwa niemieckiego, katedra z grobami biskupów, kościoły S. Piotra i Ś. Trójcy, pałac Dittmera i opactwo St. Emmesan, Ober- i Nieder-nninster. Biblijotek publicznych jest kilka, między któremi królewska i książąt Thurn und Taxis; dalej liceum, z sekcyją teologiczną i filozoficzną, dwa gimna-zyja, szkoła rolnicza, szkoła rzemiosł i t. p. Z fabryk znakomitsze są: cukru, fajansu; farbiarnie, bliclmrnie, browary i gorzelnie, papiernie, oraz wyrobów złotych, stalowych i mosiężnych. Regensburg jest portem wolnym i siedliskiem dyrekcyi żeglugi parowej na Dunaju. Handel drzewem, zbożem i solą jest znaczny. Most kamienny, prowadzący tu przez Dunaj, zbudowany został 1135 r. przez Henryka Pysznego. Jest to jedno z najdawniejszych miast niemieckich, Rzymianie nazywali je Reginum, a w II wieku po nar. J. Chr. już było miastem handlowałem. W pobliżu znajduje się pomnik astronoma Kepplera, a o milę ztąd wznosi się gmach Walhalli (ob.).    F. H. L.

Regent, wyraz ten od czasów Księztwa Warszawskiego, oznaczał notarju-sza; (dziś nazwa i urząd istniejący), który zajmuje się czynnościami hypote-cznemi i spisywaniem akt notarjalnych.

Regent kancellaryi koronnej lub Litewskiej, obowiązkiem jego

w dawnej Polsce było układać, kazać przepisywać, podawać' do podpisu i pieczęci wszelkie pisma królewskie, kanclerskie lub podkanclerskie. Był on niejako prywatnym sekretarzem kanclerza lub podkanclerzego, i ze śmiercią swego zwierzchnika ustawał jego urząd. Urząd ten był zyskowny, gdyż za wydawanie przywilejów, patentów', odpowiedzi królewskich dla szlachty płaciły się pewne summy, lecz dla nieszlachty, żydów, cudzoziemców według ugody i często znaczne. Lubo te szły dla kanclerzy i podkanclerzy, zawsze się niemało regentowi okroiło.    K. Wł. W.

Regent grodzki, miał podobne obowiązki jak kanclerski t. j. wyręczał starostę w czynnościach piśmiennych, a mianowicie pilnował akt wieczystych. Byli jeszcze w^r dawnej Polsce regenci przy magistratach, konsystorzach i rozmaitych innych władzach.    K. Wł. W.

RcgCSty, (regesta), wyciągi chronologiczne z dyplomatów średniowiecznych, których niezbędna potrzeba przy gruntownem badaniu dziejów szczegółowych nowszemi dopiero czasy została uznaną, tak iż obecnie w wielu krajach zaradzają jej z w ielką gorliwością.    F. H. L.

Regestr U koni. Nazwą tą oznaczamy właściwej postaci wyżłobienia, czyli dołki znajdujące się u rodząju konia na powierzchni trącej zębów' zwanych siekaczami, to jest na tej powierzchni, którą przy zamkniętym pysku, zęby szczęki górnej z zębami szczęki dolnej się stykają. Dołki te znikające stopniowo skutkiem ścierania się zębów z postępem wieku konia, są wielce pomoenemi do oznaczenia lat życia zwierzęcia i z tego względu ważną bardzo grają rolę w ocenieniu wartości konia n. p. przy jego nabywaniu. Niesumienni handlarze, dla nadania koniowi staremu pozoru wieku młodszego niż rzeczywiście posiada, uciekają się niekiedy do tak zwanego regesłrowania; jest to czynność zależąca na wydłubaniu lub wypaleniu na zębach dołków', mających naśladować znikłe skutkiem wieku zwierzęcia. Podstęp ten jednak, lubo może rzeczywiście w błąd wyprowadzić mniej doświadczonego nabywcę, )atwy jest do poznania dla