page0345

Serwici — Serwiljusz    33 7

Se?’witki zaś noszą czarny, i dla tego zwane były siostrami czarnemi, oraz mantellate.

SerwijllSZ Tulliusz (Ser mus Tullius), szósty z rzędu król rzymski, syn z niewolnicy, (ztąd jego imię Se?’viv'$), zyskawszy względy Tanakwili, małżonki Tarkwinijusza Starego, zaślubił tegoż córkę i po nim objął władzę królewską (r 578 przed narodzeniem Jezusa Chrystusa). Przez lat dwadzieścia prowadził wojnę z Etraskami, wielokrotnie ich pobił i trzy razy w tryjumfie do Rzymu po-wrócił. Ludow i rzymskiemu (plebs) nadał organizacyję, dzieląc go na 30 tribus, z których każda zostawała pod swoim trybunem, miała sw'oją juryzdykcyję i byt polityczny od kuryj wcale odrębny. Jednocześnie król ten ustanowił podział na centuryje (po w iększej części oparty na stopniu zamożności), wprowadził census czyli szacunek majątkowy, bił monety, ubogim rozdawał grunta, powiększył miasto i obwód jego oznaczył. Właśnie miał on, jak wieść urosła, zastąpić monar-chije rzecząpospolitą, kiedy z rozkazu córki swojej Tullii i jej męża, Tarkwinijusza Pysznego, został zamordowany (roku 534 -przed narodzeniem Jezusa Chrystusa).    F. H. L.

Serwijusz Dlaurus Honoratus, graminatyk rzymski, żyjący w V wieku po Chrystusie, wsławił się szczególnie swojemi Ko?nment,arzam> do Wirgili-jusza. Najplepszą edycyję wydał Burmann, w 4-ch tomach (Amsterdam, 1746). Z pomniejszych prac Serwijusza zasługuje jeszcze na uwagę jego Metryka, pod tytułem. Ar-s de pedibus rersuum sive centiim metris, zwana także pod nazwą: Centimetrum.    F. H. L.

SerwiljUSZ, rod rzymski, do ktorego należały rodziny patrycyuszów i ple-bejuszów. Do pierwszych należy jedna, w której już pojedynczo już razem spotykamy przydomki Priscus, Structus i Ahala, do niej w V i IV wieku przed Chrystusem, według kronik urzędowych, należało kilku konsulów^ i konsular-skich trybunów^r wojennych. Z tej rodziny wywodzi początek swój inna, która nosiła przydomek Capio. Do tej między innemi należał Kwintus Serwiliusz Cnepio, który jako konsul w r. 106 przed Chrystusem wydał prawo (Lex Se?’-rAlia judidaria), przywracające znowu senatorów na czas krótki do urzędu sędziów, odjętego im przez Sempronmsza W roku 106 był prokonsulem w prowincyi galijskiej, gdzie zrabował skarbiec kościelny w Tolozie i w morderczej bitwie nad Rodanem, w której 80 000 rzymian padło wraz z konsulem Knejern Manljuszem przez Cymhrów i Teutonów pokonany został. Obwiniony o tę przegraną w Rzymie, musiał iść na wygnanie do Smirny, gdzie umarł. Do rodziny Caepionów należała także Sewilla, która była przyrodnią siostrą Katona Utyckiego i matką Brutusa młodszego. Do trzeciej rodziny patrycyuszów należał Publiusz SewUiusz Vatia, który był konsulem 79 roku przed Chrystusem, a później od 78—75 jako prokonsul w Azyi mniejszej, wiele korsarskich warowni na wybrzeżu południowem poniszczył i w czasie wojny z Izaurjąnami, których zwyciężył, pierwszy wojsko rzymskie przez górę Taurus przeprowadził. Po odbyciu trymfu w' 74 r. otrzymał nazw'ę honorową Izau?'jańskL Plehejuszowskie rodziny ze szczepu Serwiliuszów pochodzące oznaczono przydomkami Geminus, Glaucia, Rullus i Casca. Cajus Servilius Glaucio, jako trybun ludu w 105 r. wydał prawo o niesłusznych wymaganiach (lew Sei'1'iha repe-fwidarum), które znowu rycerzy na sędziów' zalecało i którego urywki Klenze wydał w Berlinie, 1825 r. Jako pretor w r. 100 połączył się z Lucyuszem Apulejuszem Saturninem i wraz z nim śmierć znalazł. Pubtjusz Serniljusz Rnlusz, jako trybun ludu w interessie Cezara, który kosztem skarbu lud dla ciebie pozyskać pragnął, wniósł projekt do prawa o podziale kampanskich dóbr EtfCYKLOPEDYJA TOM XXIII.    OO