page0346

338    Serwiljusz — Sestercyjusz

Tządowych, który Cicero jako konsul w 63 r. w trzech dotąd przechowanych mowach („De lege agraria) tak zbił, że się nie utrzymał. Publhisz Sermlmsz Casca w r. 43 przed Chrystusem, na trybuna ludu za wstawieniem się Cezara, przeznaczony, był jednym ze spiskowych, który 15 Marca 44 r. temuż Cezarowi pierwszy cios zadał; poległ on w w 43 r. pod Filippi.

Serwis, po naszemu zastawa, porcelanowa, srebrna, lub z innego metalu, składająca się z waz, salaterek, półmisków, puharów, butli do napoju, kunsztownie wyrobionych. Wyrazem tym oznaczano zarazem i zupełną zastawę stołów, do czego liczono dawniej łyżki srebrne, noże i widelce. K. Wl. W.

Serwitoryjat. Dwór królewski (pisze Jędrzej Moraczewski) nie należał do sądów miejskich, i wszyscy słudzy dworscy należeli do sądów marszałkowskich lub innych królewskich. Wielu mieszczan miało w tern interes, aby się także pod sądy królewskie wkręcili, dostawali przywileje dostawiaczów lub rzemieślników nadwornych czyli dworskich, a ten przywilej zwano scwitory-jatem. (Starożytności polskie t. 3.)

Serwituty (ob.) Służebności.

Serżant, sierżant,^J sergent francuzki, stopień wojskowy pośredni pomiędzy prostym żołnierzem a podoficerem. A. Muchliński wyprowadza ten wyraz z perskiego, ser głowa, i dżeng wojna, dowódzca. W perskim znaczy straż, dozorcę więzienia; ztąd w portugalskim sargento, po francuzku sergent. U nas wyraz jak i stopień ten wojskowy pojawił się w legijonach włoskich, a następnie w armii księztwa Warszawskiego.    K. Wł. W.

Sessi, nazwisko pięciu sióstr, znakomitych śpiewaczek sopranistek. Najstarsza z nich: 1) Maryjanna, urodzona r. 1770 w Rzymie; jedna z pierwszych śpiewaczek koncertowych, namówiona od r. 1793 do teatru wiedeńskiego, wyszedłszy za mąż nosiła nazwisko Sessi-Natorp ido r. 1818 robiła podróże artystyczne we Włoszech, Hiszpanii, Francyi i Anglii. W roku 1836 wróciła do Niemiec i zmarła w Wiedniu 1847. Mniej odznaczyła się jako aktorka. Druga siostra, 2) Imperatrice, ur. r. 1783 w Rzymie, najznakomitsza z pomiędzy sióstr, i jedna z najcelniejszych śpiewaczek europejskich, kształciła się w Wiedniu, gdzie wystąpiła na scenę w r. 1804. Największe tryumfy spotkały ją we Włoszech; zmarła r. 1808 we Florencyi. Trzecia siostra: 3) Anna Maryja, wyborna także śpiewaczka, ur. r. 1793 w Rzymie, kształciła się głównie pod kierunkiem siostry swej Imperatrice. Wystąpiwszy na scenę wraz z siostrami, już w 13-stym roku życia w Wiedniu i Bolonii, kształciła się we Florencyi, i we Włoszech pozostała do roku 1811, poczem udała się do Wiednia, gdzie wyszła za mąż przybrawszy nazwisko Neumann-Sessi; odtąd śpiewała w Lipsku i Peszcie. Silny jej głos, potężne robił wrażenie w sytuacyjach namiętnych i patetycznych. Dwie najmłodsze siostry: 4) Wifctoryja, urodzona r. 1798 i 5) Karolina, podobnież odznaczały się jako śpiewaczki, wkrótce atoli z powodu zamężcia opuściły scenę. Nadmienić jeszcze wypada o 6) Maryi Teressie Sessi, która wykształciwszy się w Wiedniu r. 1835—38, czas jakiś śpiewała w Wiedniu, Paryżu i Londynie.

SestcrcyjUSZ (minus sestertius), srebrna moneta rzymska, wartości pół— trzeci assów (ztąd nazwa: sesqui-fertim), która obniżyła się wraz z upadkiem wartości asa. Sestercyjusz był ^l/₄ częścią denara i ważył ^l/, ₆ część łóta. Za rzeczypospolitej byłato zwykła moneta w Rzymie. Sestertia (SS.) znaczyły 1,000 sestercyjuszów, bina SS. 3,000, denaSS. 10,000, a centena SS. 100,000 sestercyjuszów. Sesterfhun (domyślne i pondus, waga) summy sta tysięcy, a w połączeniu z przysłówkami większe znaczy, np: decieS sestertium milijon.