page0822

814

Solikowskl — Soliman

słany, kształcił się w Rzymie do stanu duchownego. Za powrotem do kraju, na dworze Zygmunta Augusta, pełnił obowiązki sekretarza królewskiego. Pe Janie Pienińskim, arcybiskupem lwowskim mianowany, jako mąż stanu w wielu poselstwach przeważne oddał ojczyźnie usługi, Posłując od Zygmunta Augusta, pokój między Daniją a Szwecyją do skutku przywiódł. Jeździł do Franoyi skłonić Henryka Walezyjusza do powrotu. Starowolski wysławia go z 24 poselstw zagranicznych z chwałą odbytych, z bystrego dowcipu, biegłości w naukach, a przy tych wielkich przymiotach, z prawdziwej skromności. Roku 1598 zlecone sobie od Zygmunta III urządzenie Inflant wedle zamiaru i potrzeb ówczesnych dokonał. Lat 20 dyecezyją swoją rządził rozumnie i korzystnie dla jej dobra. Gorliwy o prawa wiary katolickiej w Polsce, gdy na zjeździe wyboru Zygmunta III, różnowiercy rzeczy jej przeciwne wnosili, a stan rycerski przesiąkły nowostkami, o ich przyjęcie i uchwałę nalegał, uniesiony zapałem Solikowski zrywa z głowy kaptur, rzuca go wśród izby poselskiej, a obnażywszy pierś swą: „Wprzód, zawołał grzmiącym głosem, dam sobie życie odjąć, niż nadwyrężyć prawa Kościoła i ojczyzny dozwolę”. To wyrzekłszy wyszedł z senatu, a wnioski szkodliwe upadły. Na sejmie 1592 r. chcąc się różnowiercy od katolików odznaczyć, stawiła sie szlachta z medalami, na złotych łańcuchach, wyobraźającemi św. Tomasza apostoła. . Solikowski pierwszy doradził za przyzwoleniem króla, postanowić bractwo św. Anny, do którego zapisani, medale tej Świętej na łańcuchach złotych nosili. W r. 1593 bractwo to do Krakowa, Lwowa, Warszawy, z nadaniami łask od stolicy Rzymskiej, i do wielu miejsc innych wprowadził. Sam pierwszy Zygmunt III, do niego się zapisał, a wtedy już różnowiercy, mniej się ze swemi oznakami pokazywać śmieli. Jezuitów do Lwowa wprowadził, akademiją krakowską wspierał i bronił: młodzieży szkolnej, był prawdziwym dobroczyńcą. Przywiązany szczerze do kraję, służył mu zarówno wiernie, jak był zacnym obywatelem i gorliwym kapłanem. Dochody swoje obracał na wsparcie nędzy i ubóstwa. Wiele pisał, ale wszystko w języku łacińskim: wiersze jego zalet poetycznych nie mają, tak jak wielu współczesnych pisarzy. Najważniejszą z prac jego są dzieje polskie lat 17, od śmierci Zygmunta Augusta 1572 r. zaczynające się, które dopiero w 44 lat po zgonie Solikowskiego, Jerzy Forster w ozdobnem wydaniu w Gdańsku ogłosił. Umarł w r. 1603. Znakomity ten mąż, za życia hołd należny cnocie i wysokiej nauce odbierał, a czego najwymowniejszym są dowodem pochwały zaciętych różnowierców, które mu jednomyślnie oddawali. Pojmował jako prawy chrześcijanin stanowisko swoje: „biskupem jestem, mawiał, a przeto szafarzem majątku ubogich”. „Jałmużna nikogo nie zuboży, msza zatrudnień nie opóźni, post zdrowia nieuszkodzi”. Possel pisze o Solikowskim: „Mąż to był kochany od królów, czczony od współziomków, wielbiony od uczonych, od młodych lat do zgrzybiałego wieku pracą dla religii i ojczyzny zajęty’’. K. Wł. W.

Soliman I, syn Bajazeta 1-go, sułtan turecki, wybrany w Adrjanopolu w 14,02 r., to jest w czasie, kiedy brat jego Musa objął tron w Azyi. Powstała ztąd pomiędzy braćmi wojna, skończyła się na niekorzyść Solimana, który szukając schronienia, zginął jadąc do Konstantynopola w 1410 r. — SolifflRD II, zwany Wielki, najsłynniejszy z tureckich sułtanów, urodzony w 1496 r. był jedynym synem Solimana I, po którym tron objął w 1520 r. Wcześnie wtajemniczony w skrytości rządu, rozpoczął panowanie od zwrócenia dóbr zajętych przez ojca na rzecz skarbu, poprawił sądownictwo, a zarząd prowincyj i wyższych magistratur powierzył ludziom zaufania. Przytłumiwszy rokosz w Syryi, wytępił mameluków w Egipcie i zawarł rozejm z Persyją. W 1521 r. opano—