page0932

924

Santander — Santes

oskarżony o zamach na prezydenta, Santander oddany został pod sąd i na wygnanie skazany. Poczem w roku 1829 zwiedził Angliję, Francyję i Niemcy. Na wiadomość o śmierci Bolivara udał się r. 1831 do Stanów Zjednoczonych. Tymczasem Kolumbija rozpadła się na trzy oddzielne państwa. Santander w Marcu 1832 roku wybrany został na lat 4 prezydentem Nowej-Granady. Umiał on zachować mir w kraju, a usunąwszy się w roku 1836, zmarł r. 1848 w Cartag'ena.

Sactarem, miasto prowincyi Portugalskiej Estremadura, nad rzeką Tejo położone, liczące 9,000 mieszkańców, posiada starożytny zamek, jest siedliskiem biskupa i kilku wyższych zakładów naukowych, w^ ostatnich czasach znacznie podupadłych. Dawniej miasto to posiadało 13 klasztorów, obecnie liczy jeszcze tyleż kościołów. Znanein jest najwięcej przez bitwę stoczoną dnia 16 Maja 1834 r., której następstwem po zupełnem zniesieniu potęgi Dom Miguela, była kapitulacyja Evory.

Santerre (Antoni Józef), generał z czasów pierwszej rewolucyi fran-cuzkiej. urodził się w Paryżu 1752 roku. W czasie wybuchu rewolucyi był właścicielem wielkiego browaru na przedmieściu St-Antoine; posiadając znaczne wypływy, przez wielki majątek i dla prawości charakteru powszechnie poważany, został w r. 1789 przy nowo-utworzonej gwardyi narodowej, wybrany dowódzcą batalijonu. Miał udział w^r zdobyciu Kastylii i w wypadkach na polu Marsowem. Później jako gorliwy stronnik rewolucyi przyczynił się wiele do wypadków dnia 20 Czerwca i 10 Sierpnia 1792 r. Następnie mianowany jednym z generalnych dowódzców gwardyi narodowej, miał sposobność ocalenia życia w elu szwajcarom w^rśród ogólnej rzezi, przez co stał się podejrzany Maratowi i innym przewodnikom okrucieństw wrześniowych. Jednakże otrzymał stopień generała dywizyi i polecono mu dowództwo siły zbrojnej, pełniącej służbę podczas processu i stracenia Ludwika XVI. Gdy na czele nowo uzbrojonego oddziału złożonego z 20,000 ludzi udał się przeciw Wendejczykom, niekarnosć wojska i własna nieudolność udaremiały wszystkie jego przedsięwzięcia. Wreszcie w roku 1793 pod Coron w¹ pobliżu Chollet zupełnie przez powstańców pobity, został odwołany i jako zwolennik księcia Orleanu do więzienia wtrącony; dopiero po upadku Robespierra wolność odzyskał. Odtąd powrócił do życia prywatnego. Bonaparte usiłował ująć go sobie po 18 Brurna-ire. Santerre umarł 1809 r.    •

Santes albo <Sanetes, Xantes, Pagn%n<Ą uczony znawca języka hebrejskie-go i literatury rabbinicznej, urodził się roku 1470, w^ Lukce; w 16-tym roku życia wstąpił do zakonu dominikanów wFiesole, gdzie Savonarola był jego mistrzem. Gorliwością w pracy i zadziwiającą erudycyją zwrócił wledy na się uwagę kardynała Medyceusza, który zostawszy papieżem pod imieniem Leona X, wezwał Pagnina do Rzymu i umieścił w założonej przez siebie szkole języków wschodnich. Po śmierci papieża (r. 1521), Pagnino opuścił Rzym i towarzyszył kardynałowi legatowi do Awenijonu, a po trzech latach przeniósł się do Lyonu, gdzie też umarł roku 1541. Tu założył szpital dla dotkniętych powietrzem morowem. Pagnino przetłómaczył Bibliję z hebrejskiego na łaciński: Veteris et Novi Testamenti nota translatio: jest to pierwszy przekład całej biblii z oryginału, od czasów^ świętego Hieronima. Pracował nad nią lat trzydzieści, i starał się oddać wiernie text oryginalny, pod wszystkiemi względami. Sami rabini przekładali jego tłómaczenie nad wszystkie inne. Wierność jego była atoli często drobiazgową i słuźebniczą. (Lyon, 1528). Przedrukował ją Michał Servet (ob.), z przypiskami (tamże, 1543). Pagnino wy-