336
maitość wrażeń stanowi ich upodobanie i rządzi ich skłonnością.
Z tego to źródła wypływa zmienność ich charakteru, gdyż słabe działanie sił konstytucyi daje przewagę działalności układu nerwo-wego. Stąd pochodzi że kobieta skłonniejsza jest do naśladow nictw a niż mężczyzna; że ona idzie bardzićj za fizyczuemi wrażeniami, niż za przewodnikiem porządnych rozumowań; że jćj wyobraźnia skorsza, łatwićj uwodząca się i wzruszająca, silnićj włada jćj ciałem, dla tego tćż kobieta oddaje się raczćj uczuciom serca niż zimnemu, surowemu rozsądkowi. Stąd także pochodzi, że kobiety łatwićj jak mężczyźni podlegają chorobom nerwowym (1), prócz licznych przypadłości macicy, które tak silnie wpływają na cały układ ich ciała.
Do tćj również przyczyny odnieść należy ową łatwość z jaką pozwalają kobiety szarlatanom wmówić w siebie najdziwaczniejsze uprzedzenia. Wszak to kobićty pospolicie lubią odgrywać rolę wróżek, kabalarek, prorokiń, jasnowidzących i t. p. Przez ich to zapał rozszerzają się częstokroć sekty religijne i odszczepieństwa; jeżeli tak dalece ulegają zabobonom, łatwowierności, podobnie jak dzieci i starcy, przyczyną jest tego radykalna słabość ich nerw ow ćj konstytucyi: albowiem im słabsze jest ciało, tćm niestalsza jest i zdolniejsza do przyjęcia różnych wrażeń wyobraźnia. Dzielności to ciała winien mężczyzna swoję wyższość; najmężniejsze, najsilniejsze temperamenty najtrudniej dają się pokonać i użyć, równie we względzie moralnym jak fizycznym.
Szybkość, z jaką u kobićt następują jedne po drugich wrażenia, nie mogące być ani dość mocuemi ani trwałemi, staje się koniecznie przyczyną, że te ich wrażenia są tylko powierzchowne, nie tyle co w mężczyźnie głębokie, pomimo że kobiety mniej jak mężczyźni obo-jętne są na roskosze, uciechy lub zmartwienia, a to z przyczyny wlel-k ićj swej draźliwości. Dla tego to nerwowy układ kobićty łatwićj przyjmuje wrażenia różnych jej organów; wiadomo jak żywa i ścisła
(\) Pani Campan, w Mćmoires, etc. t. II. itr. 217 mówi: „Chciałam jej (królowej Maryi A ntoninie) dać napój anłyspazmatyczny, w jej wielkich zmartwieniach podczas rewolucyi, ale nie chciała go przyjąć, mówiąc, ie nerwowe cierpienia są chorobą kobiet azc zęśliwych; ze to lekarstwo nie przyniesie ulgi okropnemu stanowi do którego ją przywiedziono. W rzeczy samćj, królowa, co przedtem za błogich czasów często doświadczała spazmatycznych napadów, najstateczniejszego używała zdrowia od czasu jak samą tylko duszą utrzymywała swe siły fizyczne.