page0043

35

Sawina — Sawrań

i olejek lotny, a z jednego funta samych wierzchołków gałązek sawinowych, można przez odkroplen e ich czyli destylacyją z wodą, otrzymać blizko jeden łut olejku, który własności sawiny w najwyższym stopniu posiada. F. De...

SaWinC, jezioro w królestwie Polskiem, gubernii Lubelskiej, powiecie Bialskim, we wsi Ostrów położone; rozległe morgów 3.

SawiniCZ (Jan), współczesny, współpracownik niniejszej Encyklopeóyi, urodził się w 1811 r. w mieście Wieliżu w gubernii Witebskiej, dziecinne lata przepędził w Petersburgu, gdzie ojciec jego Szymon, prałat unicki, był asesso-rem w kollegijiim duchownem rzymsko-katolickiem. W r. 1819 oddany do seminaryjum greko-unickiego w Połocku, zkąd w r. 1898 udał się do uniwersytetu moskiewskiego i tam uczęszczał na wydział filozoficzny. Od r. 1835 wykładał język rossyjski w szkole powiatowej jełatomskiej w gubernii Tam-bowskiej, następnie w gimnazyjum drągiem w Moskwie. W r. 1843 przeniesiony do królestwa Polskiego, był nauczycielem języka i literatury rossyjskiej w gimnazyjum łukowskiem, siedleckiem, od r. 1850 w gimnazyjum gubernijal-nem warszawskiem, a od r. 1855 w szkole sztuk pięknych. W r. 1863 mianowany został lektorem języka rossyjskiego w szkole głównej. W czasie pobytu swego w^r Moskwie, napisał w języku rossyjskim Grammatyhę języka polskiego (Petersburg, 1833, w 8-ce), nadto w czasopismach rossyjskich, oprócz artykułów belletrystycznych, umieścił Listy professora Józefa Kowalewskiego o Biiryjataah {Teleskop i Mołwa, 1839—34). Obyczaje Serbów (Teleskop, 1839). Przegląd dzieła W. A. Maciejowskiego, Hisłoryja prawodawstw słowiańskich (Dzień, minister. oś w. nar., 1834). Dyaryjusz J. P. Sapiehy (Syn ojczyzną, 1837). Zostawił w Moskwie w rękopismach przygotowanych do druku: Lelewela, Dzieje Polski dla dzieci. Hisłoryja prawodawstw słowiańskich Maciejowskiego, z dopełnieniami przez autora w czasie pobytu jego w Moskwie 1849 roku, której druk rozpoczęty w roku 1844, przerwany został w skutek nastąpionej wkrótce śmierci nakładcy D. A. Wałujewa. Damy i Hu-żary, komedyja Fredry, dla dyrekcyi teatrów w Moskwie, wreszcie Słownik polsko-rossyjski 518 arkuszy składający, zostawiony u professora Józefa Bod-jańskiego. W jfzyku polskim wiele artykułów jego pióra umieszczone są w Księdze świata od 1859—64 r., z tych ważniejsze są: Podróż stolnika Tołstoja w XVII wieku, przez Litwę i Polskę do If loch. Dzieje języka ukraińskiego. Bandurzyści ukraińscy. Pieśni ludu. Hetmani Kozaków. Wy-howski i Mazepa i wiele innych. W Dz 'enniku powszechnym od 1861—63 r. drukował obszerne sprawozdania o pracach towarzystw naukowych w Rossyi, w Encyklopeóyi zaś powszechnej jest autorem wszystkich niemal artykułów w dziale geografii, historyi i literatury rossyjskiej. Obecnie pracuje nad Gram-matyką języka rossyjskiego i Historyją literatury rossyjskiej w języku polskim.    f. M. S.

Sa.Wra.Il, miasteczko w gubernii Podolskiej, nad rzeką Sawrańką, łączącą się z Jałańcem, własność niegdyś Koniecpolskich, pamiętne bitw’ą z Tatarami, których, wyprawiony przez Kazimierza Jagiellończyka królewicz Jan Olbracht, na przyległych błoniach pokonał w r. 1489. Po Koniecpolskich przeszło miasteczko do Lubomirskich i liczyło w r. 1775 podymne opłacających 37 domów, na przedmieściu zaś 84. Leży na samym szlaku tatarskim, który łączy się dalej z głównym kuczmańskim szlakiem, idącym od Józefgrodu. Na polach sa-w'rańskich odkopuje często rolnik kości ludzkie, ułamki zbroi i orężów, a przy wsi Kazawszy nie znajdują się odwieczne groby i napisy tatarskie na granitowych skałach wyryte.    F. M. S.

3*