page0043

SEMICI AKKADYJSCY 33

się coraz więcej semityzować, nie tyle pod wpływem Akkadów, ile pod na-porem ich pobratymców: Amorytów (ryc. 63).

4.    AMORYC1 I ELAM. Nie jest rzeczą wykluczoną, że już najemnicy króla Dungi byli w znacznej części Amorytami. Być też może, że ich współ-plemieńcy usiłowali w większej liczbie wtargnąć z zachodu do Sine'ar, i zagarnąć władzę w swe ręce, kiedy jeden z królów śumeryjskich (około 2380) musi przeciw nim budować słynny „mur Amorytów", aby właśnie przeszkodzić ich najazdom. Historycznie pewne najazdy amorejskie rozpoczęły się 30 lat później (r. 2352). Korzystając z wtargnięcia elamickich władców do Śi-nearu, dowódcy najemniczych Amorytów, wsparci bratniemi plemionami z Mezopotamji, zrzucili nareszcie jarzmo śumeryjskie i założyli sobie własne królestwo w Isin (2352—2128), podczas gdy Elamici osiedlili się na dobre w Larsa, i wzięli w swe ręce na lat 150 naczelne władctwo w całem Sine'ar.

5.    KRÓLESTWO BABELU (2225—689). — Inna grupa Amorytów w sto" lat później (około 2225) zajęła miasto Babel i pod królem Sumuabu założyła królestwo babilońskie, które w ich mocy przetrwało lat trzysta (2225—1926). Początki były skromne. Samo miasto Babel istniało wprawdzie już za czasów Sargona I (2775), ale nie miało większego znaczenia. To też Amoryci musieli prawie wszystko dopiero poczynać. Tak np. Sumulailu (2211—2176) obwarował swą stolicę wielkim murem, zbudował świątynię dla Anu, bożka niebios, tron dla Marduka, a nawet pomyślał — jak się zdaje — o kodyfikacji prawa.

Ale dopiero pod szóstym z rzędu władcą tejże dynastji, słynnym HAM-MURAPI M (2123—2081) stanął Babel (ryc. 62) u szczytu swej chwały i stał się po raz pierwszy metropolją świata, stolicą zjednoczonego państwa. Ham-murapi bowiem w Sine ar, Asyrji i Mezopotamji zdobywał jedno królestwo po drugiem i podbił nawet sąsiedni Elam (2094). Te zwycięstwa zapewniły elementowi semickiemu w Babilonji stanowczą przewagę; język śumeryjski jako język ludowy ostatecznie wymiera; żyje tylko dalej jako święty język religji, kultu i nauki. Budowa kanałów, odbudowa zniszczonych miast i świątyń, wielka centralizacja władzy, wreszcie unormowanie stosunków prawnych w rozległem państwie — są zasługą niepożytą tego wielkiego człowieka.

Jemu to zawdzięcza świat semicki ujęcie istniejących już zwyczajów prawnych w jeden kodeks, tak zw. kodeks Hammurapiego (ryc. 64). Jest to najstarsza księga praw świata, a zarazem dokument wysokiej kultury babilońskiej.

Na czasy Hammurapfego, a więc na drugą połowę XXII wieku przed Chr., wypada pobyt Abrahama w Kanaan (2157—1982) i narodziny ludu izraelskiego, na którego losy władcy Asyrji i późniejszej Chaldei mieli wywrzeć wpływ tak stanowczy. Kanaan podlegało wówczas także królom

Ks. Wł. Szczepański. Babilon    3

http://rcin.org.pl