459
Wszyscy najmędrsi prawodawcy, chcąc zapobiedz obłąkaniom do których przywodzi miłość, po wszystkie czasy ścigali bezżennych; takiemi byli Zoroaster, Konfucyusz, Mahomet, którzy zalecali małżeństwo. Wyrok Talmudu formalnie przepisuje je Żydom, i mówi ze ktokolwiek nie przykłada się do pomnożenia rodu ludzkiego, ten jest jego zabójcą (I) U Lacedemońezyków wolno było bić bezżennych; we wszystkich dawnych rzeczach pospolitych uważano ich jako wykraczających przeciwko naturze, i dla tego powszechnie byli prześladowani, pozbawieni wielu praw cywilnych, usuwani od urzędów; nie wolno im było ani powoływać świadków, ani świadczyć u Rzymian; ale działo się to szczególniej za rzeczypospolitej, kiedy czyste były obyczaje i gdy potrzebowano żołnierzy. Przeciwnie chrześci-janizni zdawał się przyznawać cześć bezżeństwu jako stanow i czystemu, a szczególniej względnie kobićt, w pierwszych w iekach chrześcijańskiej religii.
Kiedy powszechnie zepsują się obyczaje, i kiedy związek małżeński, albo już nie ma szacunku, albo stanie się ciężkićm brzemieniem z. przyczyny wielkich zbytków kobiet i uciążliwych zewnętrznych obowiązków, wtedy zagęszcza się bezżeństwo. Przeciwnie, praca i zatrudnienia do których przynaglają potrzeby życia, po wszystkie czasy były przyczynami porządku i dobrych obyczajów.
Otin si tollas, perere Cupidinis »rcus.
Wniesiemy z tych badań, że z pomiędzy wszystkich zwierząt człowiek jest najskłouniejszy do rozpusty; że od najdawniejszych czasów, a mianowicie u ludów południowych, nurzał się on w niesłychanej rozwiązłości; że największe panowało zawsze zepsucie pomiędzy ludźmi bogatymi, dostatnimi i pod rządami uciążliwemi, aż nareszcie od epoki zaprowadzenia chrześcijaństwa i rozszerzenia się choroby syfilicznej zmniejszyła się rozwiązłość publiczna.
Nakoniec skutki tćj rozpusty zapowiadały zawsze upadek państw i osłabienie osób w szczególności, czyli znikczemnienie pokoleń; wszędzie one skróciły życie, podkopały zdrowie, zmniejszyły moc i dzielność, a pomnożyły podłe, nikczemne występki. Podobno także przypisać trzeba mnóstwo dokuczliwych chorób dawniejszych od choroby syfilicznej, a naw et i ją sarnę, owćj obmierzłćj nieczystości
(1) Seldenus, De uxor. hebraic., lib. I. cap. IX.
#