tpn 1 2214
3401

125

klasztorów, jako też i miasto Kazimierz przy Krakowie, opasując je mocnym murem i fosami. Po odprawieniu walnego zjazdu czyli sejmu w Wiślicy, pamiętnego nadaniem stałych praw narodowi, zniesieniem uciążliwości włościan, jako też zabezpieczeniu własności i swobód narodowych (1347), tudzież po wyrugowaniu Litwinów, którzy Ruś aż po Halicz plądrowali (1352), i zabezpieczeniu Lwowa przez osadzenie tam załogi z wojsk niemieckich, zwrócił Kazimierz nareszcie całą swoją uwagę ku uszczęśliwieniu ludu. Oprócz wielu chwalebnych czynów i urządzeń w królestwie, które mu imię Wielkiego zjednały, stał się Kazimierz i dla Rusi wielkim przekształci-cielem, albowiem on to obywatelom miasta Lwowa, których nadewszystko lubił, swobody i prawa teutońskie *) nadał,

wtargnęli nie tylko tamże, ale najechali zbrojnie i dalsze kraje polskie aż po Wisłę, paląc i rabując po drodze wszystkie miasta i włości. Na obronę takowych wyruszył Bolesław, syn Władysława Hermana, a dopętlziwszy ich w przechodzeniu jednej rzeki, zadał im wielką klęskę i odebrał wszystkie łupy. Po tym pierwszym świetnym zwycięztwie młodego książęcia, umarł niebawem Władysław , którego panowanie pierwszym wejściem Żydów do Polski, w Niemczech przez wojska krzyżackie srodze dręczonych, jest pamiętne.

r. i 102.

Bolesław 111. (Krzywousty) po zgonie ojca objął zaraz rządy państwa. Od młodociannego wieku służąc w wojsku, nabył wiele wojennego doświadczenia, co przy szczęściu i odwadze posłużyło, że przez przeciąg swego panowania 48 bitew wygrał. Pamiętne w historyi są jego wyprawy na Czechów, Prusaków i Pomorzan, których ostatnich po zburzeniu ich świątyń i bożyszcza Tryglawa, do posłuszeństwa i przyjęcia wiary chrześciańskiej nakłonił. Równie też dał pomoc Kolomanowi, królowi węg. przeciw zamachom Henryka V. cesarza, zkąd do wojny niemieckiej przyszło. W tej wojnie zaszła po strasznym oblężeniu Głogowy **) walna bitwa pod Wrocławiem, w której do 40,000 nieprzyjaciela na placu legło (1109). Podczas tych świetnych wojen Bolesława powstały na Rusi nowe zaburzenia. Jarosław II. kśżę halicki, przez WIo-dzimirza, kścia czerniechowskiogo z tronu złożony, uszedł do Polski, znalazłszy w Bolesławie prawdziwego przyjaciela i obrońcę. Ten albowiem po załatwieniu swej nowej wyprawy do Rugii, wy-

*} Prawo teutońskie czyli magdeburskie było w początkach tylko dla stanu miejskiego przystępne, a dopióro Kazimierz 111. takowe i na inne stany, bez odnoszenia się wyroku do Hali lub Magdeburga, jak to dotąd zwyczajem było, rozciągnął.

**) Mieszkańcy Głogowy uciśnieni wojskiem cesarskim, niemogąc się doczekać posiłków polskich, byli zmuszeni kapitulować do pewnego czasu, i synów swoich w zakład do obozu cesarskiego stawić. Gdy ale czas upłynął a miasto się niepoddało, cesarz szturm na nie przypuścić rozkazał- Ażeby zaś mieszkańców od obrony odwrócić i odwagę w nich zachwiać, kazał zakładników na pierwsze razy i pociski przed wojskiem prowadzić. Lecz wierni swemu panu Głogowianio, zapomnieli na swoich własnych synów, i stawiając mężny opór wojsku, tak diugo się bronili, aż dopóki im Bolesław 111. z posiłkami swemi na odsiecz menadciągnął.