tpn 1 22485001

[,. KRZYWICKI: CHARAKTERYSTYKA FIZYCZNA I.IJDNO.ŚCI ZIEM POLSKICH 529

A zatem wzrost młodzieży popisowej w Królestwie Polskiem w tym samym wieku byłby słuszniejszy niż w Galicyi, przyczem Kie* leckie niewiele się różni od ościennych dzielnic Galicyi, może odznacza się wzrostem wyższym o parę milimetrów. Ale liczby te dotyczą wieku, kiedy wysokość ciała jeszcze nie ustaliła się ostatecznie. Niestety, badania nad przyrostem wysokości ciała, któreby pozwoliły obliczyć, na podstawie wzrostu w latach poboru, wzrost osób dojrzałych, niemal nie istnieją dla Kongresówki; dr. Suligowski w Radomiu,, prof. Jaszczinskij w Warszawie badali wprawdzie z tego stanowiska wyrostków w szkołach, ale te poszukiwania dotyczą młodzieży w wieku lat 10—18 i nie dostarczają wzoru pożądanego, liczby zaś inne ¹ są zbyt szczupłe, ażeby dało się z nich wyciągnąć wnioski jakiekolwiek. Jedynie w Galicyi uskutecznił dr. J. Majer poszukiwania w tej mierze na skalę rozleglejszą. Znalazł, że przyrost wysokości ciała w ciągu lat 20—22 jest tern większy, im niższym był wzrost w wieku lat 20: sczłowiek jak gdyby we wzroście swoim dążył niejako do zajęcia miejsca w obrębie tej wysokości, która naznaczona została rodzajow i jego, a więc do wysokości średniej, tern samem najpospolitszej*. Tj. w miarę dojrzewania ostatecznego odbywa się jak gdyby wyrównywanie wzrostu pomiędzy różnemi kategoryami. Daje się to spostrzedz, zestawiając równiaków a górali polskich: wzrost średni wynosił w roku 20-ym u górali 1539 mm., u równiaków 1598 mm.; w 21-ym 1541 i 1618, w r. 22-im 1589 i 1611 (odchylenie z winy małej liczby spostrzeżeń), w 25-ym 1645 i 1638. Dr. J. Majer wyprowadził wzór przyrostu wysokości ciała w zależności od wysokości pierwotnej. Przyrost ów wynosił na 1000 mm. wysokości w początku badanego roku (w milimetrach):

	poniżej 1400 mm. w roku		1400—1499 mm. w roku		1500-1549 mm. w roku		1550- 1599 mm. w roku
	21	22	21	22	21	22	21	22
6995 Polaków.....	304	265	391	23-9	252	170	173	104
7666 Rusinów ....	470	272	49 6	244	265	15-8	179	107
1363 Żydów	794	445	56 I	175	214	103	120	74

¹ Mianowicie poszukiwania Elkinda, a nadto nad popisowymi dra K. Ko-sieradzkiego: »Przyczynek do charakterystyki fizycznej ludności męskiej pow. miechowskiego* (»Czasopismo lekarskie* 1905) i dra WI. Tołwińskiego: »Rozwój fizyczny ludności pow. lubartowskiego* (Warsz. 1902).

Encyklopedya polska I.

34