scandjvutmp19c01

372

mniej grubą u roślinożernych właściwych. Jeżeli mięsożerne mają kiszki krótkie i cienkie, a roślinożerne mają je bardzo długie i grube, tedy kiszki u ludzi są pośrednie między jednemi a drugiemi.

U nas długość kiszek równa się sześć lub siedm razy wziętej wysokości ciała, prawie toż samo jest u małp (gibony mają kiszki długości równej ośm razy wziętćj ich wysokości; u innych małp sześć razy, u magola, bardziej mięsożernego, tylko pięć razy). Zwierząt mięsożernych kiszki są dwa, trzy do pięciu razy tak długie, jak ich ciało. Zwierzęta krew wysysać lubiące, jako to ich-neumoniinne, mają kiszki tylko dwa razy tak długie jak ciało, ten bowiem pokarm jest bardzo strawny i łatwo ulega zgniliżnie. U Iwa, rysia, tygrysa kiszki są równe potrójnej długości ciała, u wilka najwięcej cztery razy, u psa pięć razy, tak długie jak ich ciało; żbik czyli dziki kot, mający kiszki wynoszące potrójną długość ciała, dostaje ich pięć razy tak długich jak ciało stając się domowćm zwierzęciem, a to dla tego że w tym razie więcćjjć roślin.

Ale ziarnożerne i trawożerne mają kiszki nierównie dłuższe w ich zwojach, nie licząc kiszki ślepój, lub wielorakiego żołądka, poczwórnego u przeżuwających, pięciokrotnego u wielorybów. W zającu i króliku znajdujemy kiszki blisko dwanaście razy tak długie jak ich ciało (mniej długie są kiszki u szczurów, gdyż one chciwe są także na mięso). Wielbłądy mają kiszki dwanaście do piętnastu razy długość ciała przechodzące, długość ta dochodzi dwudziestu dwóch długości ciała w wole, a dwudziestu ośmiu w baranie: ta tćż prawie z pomiędzy wszystkich zwierząt jest najdłuższa; dla tego te zwierzęta są wyłącznie trawożerne. U ptaków kiszki w ogólności są krótsze; gdy bowiem ptaki są raczćj ziarnożerne niż roślinożerne, wypadało więc aby jadły pożywniejsze, w mniejszćj objętości zawarte pokarmy, a to iżby do lotu nie były ciężkie. W tym celu opatrzyła je natura wolem w którómby się ziarna odmiękczały, a następnie żeby przechodziły do muszkular-nego, wewnątrz chrząstkowatego żołądka, gdzieby się dobrze rozcierać i młóć mogły.

U zwierząt mięsożernych w ogólności, trzewia są błonowate, kiedy przeciwnie zwierzęta roślinożerne mają je silniejsze czyli mu-