77
staje się czułym, napływająca do niego krew, sprawia pewne przepełnienie, I co miesiąc odchodzi. Członki płciowe raęzkie i żeńskie, jakby ze snu obudzone, okazują drażliwe siły żywotne i pochopne swędzenie. Jak za dzieciństwa były w minimum, tak za dojrzałości są w muximum życia: juz wtedy życie ich nie jest podrzędne, wpływają oue teraz głównie na cały skład ciała, i stają się mocnćm ogniskiem siły żywotnej, która mocno władać ciałem zaczyna.
W rzeczy samćj, napływ do części rodnych krwi napędzonej nadmiarem życia, sprawia w nich gorące nabrzmienie, a to znowu przyspiesza wydzielanie się nasienia, które gdy się zwróci w ciało, tćm mocniej podnieca jego dzielność. Zdarzy się często widzieć młodzieńców w tej epoce nagle o kilka cali podrastających, mtiszku-larne ich formy stają się wydatniejszemi, albowiem ich tkanka ko-mórkowata mniej już będąc czynną, tężeje; pierś rozszerza się (ł), i oddech większą przybiera rozległość. W organach głosu znaczna zachodzi zmiana; muszkuły bowiem krtani szczególniej się rozrastają: stąd głos o całą oktawę staje się niższy.
W tym także wieku wyrastają włosy pod pachami i na piersiach i częstokroć całe ciało okrywa się mnićj więcej gęstym porostem, stosowuie do koustytucyi. Potem mężczyznom, około dwudziestego pierwszego roku, broda porasta, czasem nawet wcześnićj. U kobićt pierś uabrzmiewa, tężeje i dotkliwą się staje, brodawki się powiększają, czerwienieją i nabierają czułości.
Tak więc skutkami dojrzałości są powiększenie się pewnyc h funkcyj żywotnych; jest to przeniesienie się żywotności z jednych organów na drugie. Życie nasze dzieli się dwojako: 1) życie, przez które się posilamy czyli wegetujemy, które nigdy nawet we śnie nie ustaje; 2) życie zewnętrznych związków i stosunków, czyli życie zdolności ruchu i czucia, które tylko czynne jest na jawie, a w czasie snu peryjodyczuie ustaje. Pićrwsze jest życiem wewnętrznem, a drugie zewnętrznym.
W wieku dziecinnym czyuuiejsze jest życie wewnętrzne, w doj-
(i) Niekiedy jfilnak to rozszerzenie się pieni nie może nastąpić, nadewszyttko u osob słabowitych, jak również n tych co zbyt wcześnie używać zaczynały płciowych ro skoszy. Takie to jest źródło chorób piersiowyeh, tyle w tej epoce pospolitych szczególniej w mi a-stach, gdzie dobre obyczaje mało na młodzież mają wpływu.