104

« u

« u

!['!■

Unifikacji) sluzb policyjni w IIRP (191S-1922)

Małopolski Wschodniej. W wyniku ofensywy wojsk polskich na początku 1920 roku oraz na skutek polsko-ukraińskiej umowy polityczno-wojskowej wyłączono z terenu etapowego i operacyjnego wojska polskiego 14 powiatem (przyszłego województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego). W wyniku tych ustaleń, mocą rozporządzenia wydanego 28 lutego 1920 roku, ochronę bezpieczeństwa na terenie tych powiatów miały przejąć zorganizowane tam jednostki Polkji Państwowej. Dwa miesiące później kolejne siedem powiatów wschodniej Małopolski objęto przepisami o organizacji PP. W efekcie 28 kwietnia 1920 roku utworzono okręgową Komendę PP „Wschód” z tymczasową siedzibą we Lwowie. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego z Rosją Radziecką na terenie wschodniej Galicji ustanowiono wojewódzkie władze administracyjne. Pozwoliło to na wprowadzenie stałej organizacji urzędów Policji Państwowej. Zachowano komendy okręgowe w Krakowie i we Lwowie, jedynie zasięg terytorialny ich władzy zwierzchniej uległ zmianom. Natomiast komenda, mająca siedzibę w Przemyślu, została przeniesiona do Stanisławowa, a utworzoną w kwietniu 1920 roku we Lwowie Komendę PP „Wschód” przeniesiono do Tarnopola. W takich warunkach bezpośrednie podporządkowanie komend okręgowych w Małopolsce naczelnej władzy, czyli Komendzie Głównej PP w Warszawie, zgodnie z przepisami ustawy z 24 lipca 1919 roku, stało się konieczne. Dlatego 13 września 1921 roku została zniesiona Komenda Policji Państwowej w byłej Galicji.

Ziemie wschodnie

Kolejnym etapem w procesie unifikacji służby bezpieczeństwa było organizowanie jednostek policyjnych na ziemiach wschodnich, czyli na obszarze przyszłych województw: wołyńskiego, poleskiego, nowogródzkiego. Był to także teren, na którym prowadzono działania wojskowe podczas wojny polsko-sowieckiej w latach 1919-1921. Po opuszczeniu ziem wschodnich przez wojska niemieckie (19 lutego 1919 roku) stworzono na tych terenach namiastkę władzy cywilnej w formie instytucji generalnego komisarza cywilnego przy Zarządzie Wojskowym Kresów Wschodnich.

Decyzją z 7 czerwca 1919 roku teren został podzielony na trzy okręgi: wileński, poleski i wołyński. Kolejne zmiany organizacyjne administracji cywilnej dotyczyły okręgu Wołynia, który stal się od 17 stycznia 1920 roku samodzielnym obwodem, zarządzanym przez Komisariat Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego. W wyniku polskiej kontrofensywy w sierpniu i wrześniu tego roku nastąpiły zmiany w sposobie administrowania ziemiami wschodnimi

I We wrześniu 1920 roku zniesiono urząd Komisarza Generalnego oraz Komisarza Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego, a jednocześnie powołano nowy organ - 'tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych. Rozpoczął się wówczas proces przejmowania przez organy cywilne od żandarmerii polowej zadań związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa.