106

Unifikacja służb policyjni w II RP (1918-1922)

Były zabór pruski

Inna sytuacja powstała w byłym zaborze pruskim. Na tym terenie przejęcie władzy przez Polaków w 1918 roku miało formę zbrojną. Powstanie nazwane „wielkopolskim" wybuchło 29 grudnia 1918 roku. Władze powstańcze stały na stanowisku, że o losie ziem zaboru pruskiego powinny zadecydować zwycięskie mocarstwa na konferencji pokojowej. Do tego momentu władzę policyjną miały wykonywać terenowe organy Straży Ludowej i żandarmerii podporządkowane Wydziałowi Wojskowemu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. W wyniku korzystnych postanowień Traktatu Wersalskiego w sprawie przynależności do Polski dużej części Wielkopolski i Pomorza Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej, które powstało 1 sierpnia 1919 roku, miało przeprowadzić trudną operację złączenia ziem byłego zaboru pruskiego z macierzą. Polityka unifikacyjna objęła również sprawy bezpieczeństwa. Wszelkie organy porządkowe działające na terenach Wielkopolski i Pomorza zostały 11 czerwca 1920 roku wcielone do Policji Państwowej.

I Na mocy art. 4 m/por/ądzenia /. 11 czerwca 1920 roku w byłej dzielnicy pruskiej powołano do życia funkcję komendanta PP jako pomocnika komendanta głównego PP w Warszawie w sprawach organizacji służby bezpieczeństwa na tym terenie. W sprawach ochrony porządku publicznego i czynności wykonawczych miał on podk-gać ministrowi byłej dzielnicy pruskiej.

To rozporządzenie stało się bodźcem do organizowania jednostek policyjnych w obydwu województwach (pomorskim i poznańskim). W praktyce polegało to na wdełaniu żandarmerii i policji miejskiej do PP. Z chwilą zorganizowania władz administracji wojewódzkiej w Poznaniu i Toruniu w miastach tych zostały utworzone komendy okręgowe PP. Komendantem PP byłej dzielnicy pruskiej został Satumin Mrovincsics. Dotychczasowy ustrój władz policyjnych na terenie byłego zaboru pruskiego nadal miał charakter tymczasowy.

Dopiero 25 maja 1921 roku zlikwidowano Komendę PP byłej dzielnicy pruskiej. Spowoderwab to pewne zmiany w zakresie uzależnienia służberwego policji na omawianym terenie- Od tej chwili obydwie komendy okręgowe w Poznaniu i Toruniu podlegały w sprawach organizacji, zaopatrzenia, uzupełnienia i wyszkolenia bezpośrednio KG PP w Warszawie, natomiast w sprawach służby bezpieczeństwa i czynności wykonawczych nadal przez wojewodów były uzależnione od ministra byłej dzielnicy pruskiej. Ta skomplikowana forma podporządkowania organów policyjnych została zniesiona wraz ze zlikwidowaniem Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej w kwietniu 1922 roku.

Śląsk

Na Górnym Śląsku od 1918 roku dochodziło do konfliktów interesów polskich i niemieckich. Znaczenie ekonomiczne tego regionu dla rodzącej się II RP było ogromne.