2010 01 12 1743

AiłUMłkł    Afłinii.tViU'au'.' A*n*a    .'Mł

ISBN ♦Tfcx>i)l* II.Hw-l. C t«y WN K»N 20M

Rei/inka — Księga I

wiosny t pór roku”I 10 jcsl większym dobrem, co służy w większej potrzebie, np. w starości lub w chorobie. Z dwu rzeczy ta ma również większą wartość, która bardziej nas zbliża do celu. i podobnie ta. która jest batdziej [pożyteczna] dla jednostki niż. Ipożyteczna] w ogóle Większym dobrem jest to. co możliwe, od tego. co niemożliwe, ponieważ pierwsze może być naszym dobrem osobistym, drugie — nic może. A dalej to, co bezpośrednio wyznacza cel naszego życia, bo cel jest rzeczą ważniejszą niż 1365 b to. co się 7. nim tylko pośrednio wiąże. I to [jest większym dobrem], co rzeczywiste, niż to,    co    pozorne. Pozornym    nazywam    bowiem to, czego nikt

by    nic wybrał, gdyby    miało to    być niezauważone    przez innych. Dlatego

może się wydawać, że bardziej godne wyboru jest doznanie dobra niż jego wyświadczenie, ponieważ doznania dobra możemy nic ujawniać, nic wydaje się natomiast, czy byśmy je wyświadczyli, gdyby miało to pozostać niezauważone. I to jest wyższym dobrem, kim człowiek pragnie być. od tego, kim pragnie się wydawać, bo bliższe jest rzeczywistości. Dlatego mówi się. że    sprawiedliwość    ma    niewielką    wartość,    ponieważ    ludzie wolą wydawać

się    sprawiedliwymi    niż    nimi być.    Zupełnie    natomiast    inaczej ma się sprawa

ze zdrowiem.

Większym dobrem jest również to. co jest bardziej pożyteczne dla większej ilości rzeczy, jak np. dla życia, dla szczęśliwego życia, dla przyjemności, dla dokonania szlachetnych czynów. Dlatego właśnie bogactwo i zdrowie uchodzą za największe dobra, bo zaspokajają wszystkie powyższe potrzeby. To poza tym [jest IcpszcI, czemu towarzyszy mniej bólu i z. czym wiąże się jednocześnie przyjemność, bo więcej dóbr ma większą wartość niż jedno, a przecież dobrem jest zarówno przyjemność, jak i brak bólu. Z dwu rzeczy większym dobrem jest ta. która razem z trzecią rzeczą tworzy lepszą całość, niż. tworzyłaby z nią tamta. A również ta. o której posiadaniu wiedzą inni. niż. ta, która pozostaje niezauważona, ponieważ ma bliższy związek z rzeczywistością ^I:\ Stąd ..być bogatym" wydaje się większym dobrem, jeśli wiedzą o tym inni ^i:\ I to wreszcie [jest większym dobrem), co jest dla kogoś szczególnie drogie i co on posiada jako jedyną rzecz, podczas gdy inni posiadają to w większej ilości. Większa to przecież strata, jeśli pozbawi się oka

^m Pcrykles wygłosił tę mowę na początku wojny pcloponcskicj w 431 r pne U Tukidydesa, który przytacza tę mowę tli 35-461. tego porównania brak Nic wiadomo więc. czy Tukidydes, który ntc cytował dostowmc słów Pcryklcsa. opuścił to porównanie, czy pomylił się Arystoteles, gdyż podobne porównanie znajdujemy u Demostenesa ifyikt/iluus 24). Ten sam przykład cytuje autor powtórnie w ks. 111 (1411 a I -4).

Niektóre rękopisy przekazują tekst tego zdania w nieco innej formie: zamiast porównawczego dopełniacza maja łącznik „i". W tym przypadku należałoby przetłumaczyć: „i la z dwu rzeczy jest większym dobrem, która jest bardziej pożyteczna i dla jednostki w ogóle".

^1-4 Dlaczego rzecz przez nas posiadana, o której wiedza inni. ma bliz.szy związek z rzeczywistością mz rzecz, która posiadamy dyskretnie, trudno powiedzieć Być inoze chodzi tu o większa sensowność ich istnienia.

Oilsiępujcmy w tym miejscu od tekstu Kasscla i przyjmujemy poprawkę Munro: itp ix>Keiv zamiast toó SosEiv

74