2010 01 12 2014

AiłUMłkł ATcfit# ,Y(Unii.^iU'auv A*n*a ttiajx»i .'Mł

ISBN mm* 14MB-4. C ty WN r»N 20M

Relonia — Księga I

bo i względem nich nic zachowuje się żadnej ostrożności. Wszyscy przecież zabezpieczają się przed zwyczajnymi przestępstwami, tak jak przed zwykłymi chorobami. Choroby, na którą nikt jeszcze nic chorował, nikt się nic wystrzega. [Czują się bezpieczni] również ci. którzy nie mają Żadnych wrogów lub którzy mają ich wielu. Pierwsi sądzą bowiem, że nie zostaną wykryci, bo nikt ich nic podejrzewa; drudzy natomiast dlatego pozostają nic wykryci, bo nic wydaje się prawdopodobne, aby mogli popełnić taki czyn. skoro wszyscy zabezpieczają się przed nimi i skoro mogą się oni bronić, że nie byliby wobec tego w stanie go dokonać. I następnie ci. którzy ufają w ukrycie swego przestępstwa bądź ze względu na sposób, w jaki go dokonują, bądź ze względu na miejsce, bądź też ze względu na bogactwo swych pomysłów. A również ci. którzy w przypadku wykrycia ich czynu mają możność mc dopuścić do sprawy, albo ją odroczyć, albo tez przekupić sędziów. I ci, którzy w przypadku orzeczenia kary są w stanic uniknąć zapłacenia jej lub ją rozłożyć w czasie, lub gdy są tak biedni, że nie mają nic do stracenia. Jak również, ci. którzy liczą, że zysk będzie pewny, wielki lub bliski, kara natomiast — mała, niepewna i odległa. <A także, gdy korzyść 1372 b jest nieporównywalnie większa niż ewentualna kara, jak np według panującej opinii w przypadku sięgnięcia po władzę tyrana > ^:U1. A również w tych przypadkach, gdzie przestępstwa łączą się z wielkim zyskiem, a jedyną karą jest wstyd.

Z drugiej zaś strony, dopuszczają się przestępstwa ci. dla których stanowi ono powód do chwały. Jeśli np. jest ono wyrazem zemsty za matkę lub ojca. jak w przypadku Zenona*¹⁷. lub gdy kary ograniczają się do grzywny, wygnania lub czegoś w tym rodzaju. Popełnia się bowiem przestępstwo z tych dwu powodów i z podwójnego nastawienia (dla zysku i dla chwały]. Nic dokonują ich przy tym ludzie [wsiadający ic same cechy charakteru, ale nawet zupełnie sobie przeciwstawne. Popełniają przestępstwo również ci, którzy już. wielokrotnie je popełnili i albo nic zostali odkryci, albo nie ponieśli żadnej kary. jak leż i ci. którym się ono wielokrotnie nic powiodło; bo przecież i w tej dziedzinie niektórzy zachowują się podobnie jak na wojnie i podejmują walkę na nowo. [Skłonni są do przestępstwa] i ci. którzy lubią działać natychmiast, nie troszcząc się o późniejszą przykrość, albo gdy lubią szybki zysk i nic przejmują się późniejszą karą. Są to bowiem ludzie nieopanowani, a brak opanowania dotyczy tego wszystkiego, czego się usilnie pragnie⁷¹ *. Z drugiej strony, skłonni są do przestępstwa również ci. którzy wolą wcześniej doznać przykrości lub ponieść karę. i którym sprawia przyjemność myśl o późniejszej i długotrwałej korzyści. Dążą do lego ludzie opanowani i pr/cmyśl-niejsi. Poza tym Ipopełniają przestępstwa) ci. których dokonania wydają się dziełem przypadku lub konieczności, bądź leż natury lub przyzwyczajenia. Wydaje

*" Nawiasy wprowadzone przez Kastela dla zaznaczenia, ze lekst len nie jesr na właściwym miejscu

²" Posiać niemożliwa do zidemyllkowania ^2,1 Por. Fi sut 1145*15-1152 * 36.