2010 01 12 2352

AiłUMłkł ATcfit# ,Y(Unii.^iU'auv A*n*a ttiajx»i .'Mł

ISBN mm* 14MB-4. C ty WN r»N 20M

Retoryka Księga II

z którymi jest nam przyjemnie przebywać i spędzać czas: a s:t to ludzie łagodni, nic skłonni do ganienia naszych błędów, nic posiadający wygórowanej ambicji, nic kłótliwi, ponieważ wszyscy tacy byliby skłonni do swarów; ci zaś, którzy z nami walczą, mają oczywiście przeciwne naszym Życzenia.

Następnie (lubimy] tych. którzy sami potrafią żartować i być obiektem żartów. W obydwu przecież przypadkach dążymy do niemalże tego samego celu²⁶, zarówno wtedy, gdy potrafimy grzecznie żartować z innych i gdy umiemy być przedmiotem żartów. A także tych. którzy chwalą nasze zalety, a zwłaszcza te. co do których nic mamy całkowitej pewności, czy jc posiadamy.

1381 b [Lubimy] poza tym ludzi, którzy zachowują czystość wyglądu, ubioiu i całego swego postępowania. I tych. którzy nie są skłonni wypominać mmi błędów i (własnych] przysług, bo w |cdnvm i drugim przypadku zawstydzają nas. A również tych. którzy nic pamiętają krzywd ani nic pielęgnują swego żalu, ale są skorzy do zgody. Sądzimy bowiem, żc okażą oni wobec nas taką samą postawę, jaką okazują wobec innych. Iaibimy też tych. którzy sami nic są oszczercami i nic chcą wiedzieć rzeczy złych ani lo naszych] bliskich, ani o nas samych, lecz tylko rzeczy dobre, bo tak postępuje człowiek szlachetny. A także tych. którzy nie przeciwstawiają się nam. kiedy jesteśmy wzburzeni gniewem lub przykładamy do czegoś wielką wagę; w przeciwnym bowiem przypadku byliby skłonni do sporów, ł tych lubimy, którzy odnoszą się do nas z szacunkiem, a więc np. podziwiają nas. uważają nas za ludzi szlachetnych, cieszą się z naszego towarzystwa: zwłaszcza gdy okazują nam tego rodzaju uczucia ze względu na rzeczy, za które chcemy być podziwiani, szanowani lub mile widziani. ILubimy] poza tym ludzi o podobnym do nas charakterze i zainteresowaniach, o ile nam nic przeszkadzają i nic utrzymują się z tego samego źródła dochodów, gdyż sprawdza się tu powiedzenie; ..garncarz zazdrości garncarzowi"^łT. I tych. którzy mają te same co my pragnienia, jeśli mogą się one spełnić dla obydwu stron, bo w przeciwnym przypadku rodzi się wspomniana zazdrość. I tych, z którymi — o ile ich nic poniżamy — łączą nas tego rodzaju więzy, źc nie wstydzimy się wobec nich rzeczy, jakich musimy się wstydzić przed ludzką opinią: a także tych, wobec których wstydzimy się dokonać czegoś rzeczywiście kompromitującego.

Lubimy poza tym (i pragniemy zostać przyjaciółmi) ludzi, z którymi chętnie współzawodniczymy, oraz tych. których chcemy pobudzić do współzawodnictwa [z nami] nic budząc ich zawiści. I tych. którym pomagamy osiągnąć dobra, jakich pragną, o ile w ten sposób nic wyrządzamy sobie większego zła. A również tych, którzy w tym samym stopniu dochowują wierności w przyjaźni wobec nieobecnych jak wobec obecnych przyjaciół. Dlatego właśnie wszyscy lubimy ludzi, którzy dochowują wierności swym zmarłym przyjaciołom. Ogólnie r/ccz biorąc — lubimy

* Tj przyjemnego spędzeniu czasu,

” Aluzja do Prm- > dni Hczjndu. w 25 nn Ulubiony cytat Arv<ioielc<a <por Et. tud. 1235 a 15, Poili. 1312 b 4 oraz wyżej. 1388 u 16).

IJ4