150

A HibUl. IM1U.1 ,Vv»«    --u, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. WN TOS >*}

150    4 BUDOWA CZĄSTECZKI

walencyjnych dwu atomów węgla i czterech atomów wodoru. Jest to liczba elektronów potrzebna do zapełnienia wszystkich orbitali wiążących. Orbitale anlywią/ące. o wyższej energii, pozostają puste. Możemy to wyrazić wzorem.

Atomy węgla połączone są wiązaniem podwójnym. Jedna z wiążących par zajmuje orbilal cząsteczkowy o. druga — orbital .t. Wiązanie er jest znacznie silniejsze od wiązania rr. co powoduje, że wiązanie 7 ulega znacznie łatwiej zerwaniu niż wiązanie er. a cząsteczka zawierająca wiązanie n między atomami węgla wstępuje w reakcje chemiczne łatwiej niz cząsteczka zawierająca tylko wiązania n.

Cząsteczka acetylenu. C.H_;, ma budowę liniową (rys. 4.21), co wskazuje, że w obu atomach węgla należy przyjąć hybrydyzację dygonalną Hybrydyzacji ulega zatem w każdym atomie węgla orbital 2s oraz. jeden z orbitali 2p, np. orbilal 2/>,. Nakładanie się orbitali zhybrydyzowanych i_: 11_} obu atomów węgla (rys. 4.22) prowadzi do orbitalu cząsteczkowego wiążącego o_c c oraz antywiążącego <T<tNakładanie się orbitalu zhy brydyzowanego t, atomu węgla 1 z orbitalom li| atomu wodoru l oraz nakładanie się orbitalu zhybrydyzowanego U atomu węglu 2 z orbilalcm Isj atomu wudoru 2 prowadzi do utworzenia dalszych dwóch par orbitali cząsteczkowych wiążących i antywiążących, a mianowicie: o, i oraz a,' i ir₄*.

Rys. 4.21. Przestrzenne rozmieszczenie wiązań w cząsteczce C_;H_;

Orbilalc 2p, i 2p_: obu atomów węgla nic ulegają hybrydyzacji. Ich nakładanie, przedstawione na rys 4.23. prowadzi do utworzenia dwu par orbitali cząsteczkowych jt, a mianowicie orbitali wiążących .72p. i nip, oraz orbitali antywiążących n 2p. i 7’2/>_v. Płaszczyzny węzłowe xz i xy orbitali .7 są do siebie prostopadłe.

W cząsteczce acetylenu możemy więc wyróżnić 5 oibitali wiążących, w tym 3 typu o i 2 typu 7. oraz taką samą liczbę orbitali antywiążących. Również i w tym przypadku liczba elektronów walencyjnych dostarczonych przez atomy, z których powstała

Gc><ic><j9

K>s. 4.22. Nakładanie się ztiybryilyzowanych ofbiiati (hybryilyzncjii sp) atomów węgla i orbitali Is ilwócłi atomów wixtotu w cząsteczce C;ll;