Image0058 BMP

uif fiut'/L/\rriy rysunku i skirinw.tnc w dół. Zwrot *ily ciekliomnlotyiYncj indukowanej w jha uihJ/ic wy/nac/amy /a potom:;} reguły prawej Ułom. W rn/pnirywnnym pizypadUi wek lut v jot prostopadły do wektora łl indukcji magnetycznej, wobec czego natężenie indukowanego poła elektrycznego wynosi

E, = Bu,    (6.5)

a sita elektromotoryczna indukowana w przewodzie jest równa

e^Bh,    (6.6)

jak to wynika ze wzorów (6.2) oraz (6.4).

Przykład. Przewód o długości 2 m przesuwa się z prędkością 5 m/s w polu magnetycznym o indukcji 0,8 T prostopadle do linii poła. Obliczyć siłę elektromotoryczną indukowaną w przewodzie.

Siła elektromotoryczna indukowana w przewodzie jest równa

e~Blu—0,8 T'2 m-5 m/s = 8 V.

6.1.2. Siła elektromotoryczna indukowana w obwodzie zamkniętym

Na podstawie II równania Maxwelia (por. p. 1.4) mamy

f

C(S)

Edł=-

d4>

d< ’

gdzie: <P= J B dS jest strumieniem magnetycznym przez powierzchnię S. s

Wielkość

-

dd>

d7

(6.7)

jest siłą elektromotoryczną indukowaną w obwodzie zamkniętym. Linie pola magnetycznego przenikające wnętrze obwodu tworzą strumień magnetyczny #> przenikający wnętrze tego obwodu. Gdy strumień ten zmienia się z upływem czasu, wówczas w omawianym obwodzie indukuje się siła elektromotoryczna wyrażona wzorem (6.7).

Wzór (6.7) ma bardzo ogólną interpretację. Wynika z niego bowiem, że w obwodzie zamkniętym indukuje się siła elektromotoryczna wtedy, gdy strumień magnetyczny przenikający obwód zmienia się. Nie jest przy tym rzeczą istotną, w jaki sposób wywołana jest zmiana strumienia magnetycznego; na przykład zmiana strumienia magnetycznego występuje, gdy:

1)    obwód lub jego część porusza się w polu magnetycznym iub

2)    obwód jest nieruchomy, ale zmienia się pole magnetyczne.

Można zatem powiedzieć ogólnie, że w obwodzie indukuje się siki elektromotoryczna 'r:y zmianie strumienia magnetycznego przenikającego ten obwód.

/wrót siły elektromotorycznej indukowanej w obwodzie, przy zmianie strumienia magnetycznego, wyznacza się za pomocą reguły śruby prawoskrętnej, zwanej inaczej (Wdą korkociągu. Jak wiadomo, reguła korkociągu podporządkowuje określony zwrot .a Ihi obrotowego danemu kierunkowi ruchu postępowego. Kierunkowi ruchu postępo-

Mifo określonemu pi/e.' linie pola mapm-ty /mwo (t/n. pt/.c/ stnruieA tiin|rneVyu:ny) ■i!;ii»wijd.i określony /v. roi ruchu ohnilowryo, hęil.icy /molem siły ■Icklromototycznej nihikowant^-1 w obwodzie (rys, (O). /wro: pr-adn indukowanego w obwodzie jesf laki .i-i. juk indukowanej -.jly ciekiromoiiuyc/itej.

Rys. h.j. Wyznaczanie z-oolu siły elektromotorycznej

Interpretacja zjawiska indukcji elektromagnetycznej. w klórej posługujemy się zmianą i •mienia magnetycznego przenikającego obwód, dotyczy obwodów zamkniętych. Jed-•l.ik.że lę interpretację można również stosować przy obwodach otwartych, gdy możliwe ■i . ustalenie strumienia magnetycznego przenikającego wnętrze obwodu. Taka sytuacja u . przykład ma miejsce w przypadku obwodów otwartych posiadających małą przerwę między końcami (rys. 6.4).

Rys. 6.4. Przykład obwodu otwarł ego

Siła elektromotoryczna indukowana w cc-wee

Na rysunku 6.5 przedstawiona jest cewka zawierająca c zwojów umieszczona w polu i: u. cne tycznym. Przypuśćmy, że pierwszy zwój cewki przenika strumień magnetyczny . drugi zwój — strumień magnetyczny <P₂ ud.; ogólnie zwój k cewki przenika strumień magnetyczny ⁽I\. Jeżeli strumienie magnetyczne , <£■_, , zmieniają się w czasie, to każdym zwoju indukują się siły elektromotoryczne    przy czym siła elektro

motoryczna indukowana w zwoju k wynosi

(6.8)

d(