522
PAUL TAYLOR, DEVON CURTIS
dzy na rodowych. Obejmuje główne zagadnienia, lecz koncentruje się zwlns/r/n im ii li mli w i /nule wojny i pokoju. Użyteczny dla studiowania historii ONZ.
Dodds Felix (red.) (1997), The Way Forward: Beyond Agenda 21 (Earthscan, london), Opita /rmnunhi wania ONZ w kwestie podnoszone przez komisje funkcjonalne, takie jak io/wó) tapolpr/ny, utnltm kobiet, ochrona środowiska,
Malone David (red.) (2004), The UN Security Council: From the Coid War to the 21" CmUtty (lymm Rienner, Boulder, Col.). Omawia historię Rady Bezpieczeństwa ONZ i głównyc h opeirtc |l ON/.
Mayall James (red.) (1996), The New Interventionism 1991-1994 (Cambridge Unlvrr«illy Pinim, Cnm bridge). Użyteczna analiza interwencji ONZ w Kambodży, byłej Jugosławii i Somalii,
Roberts Adam i Kingsbury Benedict (red.) (1993), United Nations, Dlvlded World: The UN\ i łotr* in International Relations (wyd. 2, Clarendon Press, Oxford), Ważny zbiór esejów napisanych \ntei praktyków i naukowców.
Taylor Paul i Groom A.J.R. (red.) (2000), The United Nations at the Millenium (Continuum, London). Szczegółowe opracowanie poświęcone centralnym instytucjom ONZ z rozdziałami na temat Zgromadzenia Ogólnego, Rady Bezpieczeństwa, Rady Gospodarczej i Społecznej oraz Innych organów.
White Nigel D. (1997), Keeping the Peace: the UN and the Maintenance of International Peace and Security (wyd. 2, Manchester University Press, Manchester). Użyteczne opracowanie poświęcone problemom i osiągnięciom ONZ w zakresie utrzymywania pokoju.
LINKI INTERNETOWE www.un.org
Strona główna ONZ.
Informacje na temat wszystkich elementów systemu ONZ łącznie z agencjami, funduszami i programami.
Strona Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie.
www.globa I policy.org
Global Policy Forum.
Strona International Relations and Security NetWork. www.dfait-maed.gc.ca/iciss-ciise/report-en.asp
Raport The Responsibility to Protect Międzynarodowej Komisji do spraw Interwencji i Suwerenności Państwa.
www.whitehouse.gov/nsc/ nss. pdf
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego USA z września 2002.
www.whitehouse.gov/nsc/ nss/2006/ nss2006.pdf
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego USA z marca 2006.
Peter Willetts
Problemy analizy państwocentrycznej 526
Korporacje ponadnarodowe jako aktorzy polityczni 529
STRESZCZENIE
Zakres nauki o Stosunkach Międzynarodowych obejmował początkowo relacje między państwami. Instytucje ekonomiczne oraz grupy społeczne, takie jak banki, przedsiębiorstwa przemysłowe, stowarzyszenia studenckie, aktywiści działający na rzecz ochrony środowiska, organizacje kobiece, otrzymali jako aktorzy niepaństwowi drugorzędny status. Jednakże to tradycyjne dwupoziomowe podejście przestaje być funkcjonalne, m.in. na skutek globalizacji. Po pierwsze, wieloznaczność definicji pojęcia „państwo" oraz ich coraz słabsza korelacja ze współczesną rzeczywistością sprawiają, że staje się ono mniej przydatne w analizie. Większą przejrzystość do krajobrazu nauki wprowadza badanie relacji międzyrządowych i międzyspołecznych, bez nadawania którejś z tych płaszczyzn większego znaczenia. Po drugie, porównując pozycję rządów z zakresem działalności gospodarczej korporacji ponadnarodowych czy zagrożeniem, jakie stanowić mogą grupy przestępcze, terrorystyczne i powstańcze, zauważymy ewidentną utratę suwerenności przez państwa, Wreszcie, zaangażowanie organizacji pozarządowych (NGOs) w globalną sieć powiązań, w tym ich udział w dyplomacji, ogranicza polityczną niezależność rządów. Stwierdzić zatem należy, że wydarzenia dotyczące każdej sfery politycznej wymagają postrzegania ich w kontekście skomplikowanych systemów obejmujących: rządy, przedsiębiorstwa oraz or gamz&cje poza rządowe, a wszystkie one wchodzą we wzajemne interakcje w różnych organizacjach międzynarodowych.