str 092 093

poza marzeniami, planu działania. Po cóż tu dyskutować, skoro to pójdzie na marne”.

Taczanowski kończył swoje przydługie wywody, kiedy zameldował się doń szef sztabu, pułkownik Pini.

Przywitawszy się z Callierem, zaczął dopytywać się o taktykę prowadzonej przez niego walki. Callier nie miał już ochoty na przeciąganie rozmowy, odpowiadał monosylabami. Jednak niezwykle rozmowny Pini wsiadł na swój ulubiony temat i rozprawiał o teoriach fortyfikacji polowych, dowodząc, że jedynie korzystnym działaniem powstańczym jest okopywanie się wielobokiem. Callier miał już dość. Przerwał monolog Piniego i spytał generała, czy ma jeszcze jakieś instrukcje. Otrzymawszy odpowiedź przeczącą, pożegnał się z obydwoma oficerami, by następnego ranka opuścić Wojsławice.

Pełen niewesołych myśli krążył po Łęczyc-kiem, przedtem zaalarmowawszy załogę Łodzi czterema konnymi.

Pochód Calliera właśnie się zbliżał ku miasteczku Sobota, gdy znienacka ukazała się z tyłu jazda rosyjska. Zaskoczenie było zupełne. Pułkownik wpadł do miasteczka, wydając rozkazy zejścia z drogi w pole. Niestety, mimo wysiłków kapitana Laury’ego, kolumna nie usłuchała rozkazu, lecz uciekała, słysząc za sobą strzały. Callier, widząc pierzchających, stanął na skraju lasu, nadaremnie próbując razami pałasza przywrócić ład i zmusić powstańców do ude~ rżenia na nieprzyjaciela. Pięćdziesięciu strzelców wpadło w gęstwinę, rozbijając się na dwie grupy, które niebawem połączyły się w Janko-wicach. Mimo ucieczki oddział nie poniósł strat w ludziach, oprócz tych, którzy pospadali z koni. Pozbierawszy strzelców i czyniąc sobie wyrzuty z racji słabego ducha żołnierzy, Callier ruszył do Złakowa Kościelnego, a stamtąd do Dobrzelina na spotkanie jazdy Syrewicza.

Po połączeniu się z oddziałami Syrewicza odebrał wiadomość o zbliżaniu się nieprzyjaciela od strony Żychlina. Wysłany przez niego podjazd zetknął się tuż za wsią z pierwszym szeregiem wojsk rosyjskich. Callier, zebrawszy konnicę na płaskim terenie, czekał na natarcie. Zaatakowali kozacy, ale cofnęli się natychmiast pod silnym ogniem plutonu powstańców. W tym momencie nadciągnęła piechota rosyjska z artylerią. Huknęły działa, świsnęły kartacze. Przewaga była po stronie nieprzyjaciela, Callier wydał rozkaz odwrotu, nie chcąc narażać oddziału na straty. Ruszono dalej w największym porządku.

Pierścień wojsk rosyjskich coraz bardziej zacieśniał się wokół oddziałów powstańczych. Wymykając się z tej sieci, Callier dotarł pod Sobotę, niszcząc za sobą mosty. Miasteczko było zajęte przez nieprzyjaciela, wobec czego wysłano dwa podjazdy, które sprowadziły na oddział jaz-

93