str 110 111

raporcie do naczelnego wodza pisanym 9 września prawie pominął te pierwsze rokowania.

Spotkanie odbyło się opodal wsi Rakowiec, na szosie raszyńskiej, przy karczmie „Pociecha”. Rząd polski odrzucił jednak postawione dość łagodne warunki (poddanie się powstańców na warunkach do przyszłego ustalenia, bez upokarzających punktów manifestu cara Mikołaja I z 17 grudnia 1830 roku.

W tej sytuacji Rosjanie wydali rozkaz szturmu na 6 września.

Dzień wcześniej, o godzinie 7.00 rano, z wież kościołów dostrzeżono ruch armii przeciwnika ku lewemu skrzydłu. Tego dnia Kołaczkowski rozmawiał z generałem Umińskim, który wprawdzie potwierdzał te wieści, lecz zapytany o zamiary strony polskiej — odpowiedzi udzielić nie potrafił.

OBLĘŻENIE

rawie nikt z Polaków nie spodziewał się

ataku na Wolę. Mokotów — południowa

strona Warszawy — był lepiej przygotowany do obrony, wszyscy bowiem żywili przekonanie, iż główny atak z tej strony, a nie wolskiej, zachodniej, nastąpi. Podkreślmy jednak raz jeszcze, iż właśnie generał Kołaczkowski — jak już wspominaliśmy — założył, i to oficjalnie, możliwość ataku na Wolę. Ale cóż mógł znaczyć jego głos, skoro nawet po pierwszym uderzeniu tacy generałowie, jak Małachowski, Umiński i nawet Bem, bagatelizowali akcję, upatrując w niej zaledwie manewr.

Zbliżał się początek końca wojny 1831 roku i koniec powstania, które przecież było — jak słusznie twierdzi się w dziele pt. Historia wojskowości polskiej — „najlepiej przygotowane pod względem wojskowym ze wszytkich powstań polskich wieku XVIII i XIX. Miało też duże szanse powodzenia, które zostały zaprzepaszczone przez przywódców”.

111