str 138 139

ła brygady. Obok Wojciecha Chrzanowskiego, Ignacego Prądzyńskiego i Kazimierza Małachowskiego Kołaczkowski należy do najaktywniejszych, najzdolniejszych sztabowców i generałów powstania listopadowego, choć od pierwszej chwili nie widzi szans jego powodzenia.

28 lipca 1831 roku obejmuje obowiązki kwatermistrza generalnego, które pełni do 14 sierpnia. Wynika wówczas poważny incydent z naczelnym wodzem, Janem Skrzyneckim, który grozi Kołaczkowskiemu rozstrzelaniem. Wokół Kołaczkowskiego następuje próba zawiązania opozycji, oficerowie proponują mu objęcie władzy. Kołaczkowski odrzuca propozycję, aby potem wrócić do dawnego stanowiska — komendanta korpusu inżynierów armii czynnej.

Gdy wojsko polskie cofnęło się do Warszawy, Kołaczkowski całą swoją wiedzę i energię poświęca pracom fortyfikacyjnym stolicy. Projektuje je i sam nadzoruje ich realizację. Buduje wysokie, potężne szańce.

Kołaczkowski, nie mogąc pogodzić się z kapitulacją Warszawy, nawołuje do zerwania ro-zejmu, żąda dalszej walki. Wreszcie udaje się do Modlina, gdzie jako komendant korpusu inżynierów twierdzy pozostaje do jej kapitulacji.

W listopadzie 1831 roku wraca do Warszawy, aby 22 listopada wyjechać stąd w rodzinne Poznańskie, tym razem na zawsze. Resztę życia poświęca na zajęcia w gospodarstwie rolnym i pisanie książek. Umiera w 1873 roku.

SPIS TREŚCI

Str.

5

17

29

38

47

57

67

79

89

102

111

124

135

Dom rodzinny........

Chrzest bojowy........

Kampania 1812 roku.......

Drezno, Lipsk, Paryż......

Warszawskie towarzystwo. Praca naukowa Umacnianie fortyfikacji stolicy .... Na szańcach przedmościa praskiego .

Niepotrzebne porażki......

Spory o walną bitwę .    .

Przygotowania do obrony Warszawy .

Oblężenie.........

W modlińskiej twierdzy.....

Nota biograficzna.......