wymagania" bmp

226 METODY OPARTE NA WIDMACH MOLEKULARNYCH

Przesunięcie prostej kalibracyjnej wzdłuż osi A (przypadek b) bywa spowodowane obecnością, oprócz składnika oznaczanego, innych substancji absorbujących (podłoża, tła). Jeżeli absorbancja podłoża nie zależy od stężenia składnika oznaczanego, to eliminuje się jego wpływ przez odjęcie ustalonej wartości ao albo wprowadza jako odnośnik ślepą próbę.

Jeżeli układ nie spełnia prawa Beera (przypadek c), można również oznaczać korzystając z krzywej wzorcowej, jednakże wymaga to zwiększenia liczby roztworów wzorcowych, tak aby ich stężenia nie różniły się więcej niż o 10%. Dokładność oznaczeń wykonanych na podstawie krzywej wzorcowej jest mniejsza.

Metoda krzywej wzorcowej (kalibracyjnej) jest najczęściej stosowana podczas wykonywania wielokrotnych analiz roztworów o podobnym składzie chemicznym. Daje to dobre wyniki, jeżeli w badanym zakresie stężeń prawo Beera jest spełnione.

Metoda dodawania wzorca

Często podczas wykonywania pojedynczych analiz lub dla uniknięcia błędów wynikających z niejednakowego składu roztworu badanego i wzorca stosuje się metodę dodawania wzorca (patrz s. 92). Metoda ta umożliwia stworzenie jednakowych warunków pomiaru roztworu oznaczanego i wzorca. Najczęściej bywa ona stosowana dó oznaczania ilości śladowych obok dużych stężeń substancji towarzyszących. Ograniczeniem metody jest warunek, że substancja w badanym przedziale stężeń powinna spełniać prawo Beera.

Dla tych samych grubości warstwy pochłaniającej (1 = const) stosunek absorbancji roztworu badanego (A_x) i roztworu badanego z dodatkiem znanej ilości wzorca (/i_x+a)jest równy stosunkowi stężeń substancji w obu roztworach, stąd

(3.37a)

Ax _ Cx A_x+a C_x + C_a

c_x = c_a--(3.37b)

A_x+a A_x

gdzie: c_x — nieznane stężenie substancji oznaczanej w roztworze barwnym, c_a — stężenie dodatku w roztworze badanym,

Cdod. Vdod.

(3.37c)

V_x+a — łączna objętość analizowanej próbki i dodanego wzorca.

Jeżeli zawartość danego składnika jest wyrażona jako stężenie masowe p (stosunek masy składnika do objętości roztworu zawierającego ten składnik)¹), to stosuje się wzór

Ax

A_x+a Px “ Pa

Px

Px + Pa Ax

A_x+a ~A_X

(3.38a)

(3.38b)

Stężenie substancji można również wyznaczyć graficznie, co wyjaśniono na rys. 3.29.

Rysunek 3.29. Graficzne wyznaczanie stężenia substancji w metodzie dodawania wzorca

Miareczkowanie spektrofotometryczne

Miareczkowanie spektrofotometryczne należy do grupy metod analizy objętościowej, w których punkt końcowy (PK) reakcji wyznacza się pomiarem absorbancji roztworu. Metodą miareczkowania spektrofotome-trycznego można śledzić prawie wszystkie reakcje chemiczne, takie jak reakcje zobojętniania, redoks, strąceniowe i tworzenia kompleksów. Metodę tę stosuje się wtedy, gdy zmiana barwy podczas miareczkowania

1

p jest symbolem stężenia masowego zgodnie z zaleceniem IUPAC [7.1] i obowiązującymi normami [7.2] oraz zaleceniami dla wydawnictw [7.3].