ScannedImage 46

90

zewnętrznym znakiem swe duchowe podobieństwo /do Chrystusa/# wróg, wi-dząó'¹ moc płynącą z twego serca, ucieka - i to ucieka nie dlatego, że splunąłeś, lecz że owionął cię Duch Boży (...)

• Cyprian, Listy, s. 53.

List 11 /z r. 250/ Cyprian pozdrawia braci prezbiterów i diakonów.

5. Módlmy się usilnie i ustawicznie zanośmy błagalne prośby. 7/iedz-cie bowiem, najdrożsi bracia, że w widzeniu, jakie miałem, uczyniono nam zarzut, że śpimy na modlitwach, że nie modlimy się czujnie (...) Módlmy się usilnie i czujnie, tak jak nakazuje to apostoł Paweł, mówiąc: "W modlitwie trwajcie, i bądźcie podczas niej czujni”. Bo i sami apostołowie nie przestawali modlić się we dnie i w nocy, a tak samo i Pan, nauczyciel karności i droga danego nam przykładu, też często i czujnie się modlił, jak to czytamy w ewangelii: "Odszedł na górę modlić się i spędził noc na modlitwie do Boga" (...)

^ Hipolit Kzymski, Tradycja Apostolska, s. 312 n.

Jtilj, 2. Wdowy i dziewice /Bogu poświęcone/ będą możliwie jak najczęś-pościć i modlić się za Kościół. Prezbiterzy, a także laicy, będą pośoiói kiedy zechcą. Biskup natomiast może pościć tylko wówczas, gdy pośęi cały lud; gdyby się bowiem zdarzyło, że ktoś przyniósłby coś z żywności na ofiarę, nie wolno biskupowi odmówić przyjęcia, owszem, musi on ze wszystkiego nieco skosztować.

IIJ_f. 6. W święto Paschy nie należy nic jeść dopóki nie zostanie odprawiona święta Ofiara, w przeciwnym razie post nie zostanie zaliczony, niewiasty ciężarne oraz osoby chore, nie mogące pościć przez dwa dni, niech poszczą koniecznie przynajmniej w sobotę, zadowalając się chlebem i wodą. O ile ktoś ze względu na odbywaną podróż morską lub inną ciężką sytuację zapomniał o przypadających właśnie dniach postu i spostrzegł się dopiero później, niech zachowa post po Zielonych Świętach. V/ typach Starego Testamentu mieliśmy już taki przykład odłożenia postu do następnego miesiąca; dlatego zorientowawszy się, należy wtedy właśnie pościć.

g. Upamiętnianie dni śmierci męczenników Cyprian, Listy, s. 56.

List 12 /z r. 250/ Cyprian pozdrawia braci prezbiterów i diakonów 2. Wreszcie zapisujcie też dzień ich zgonu, abyśmy mogli uroczyście

f. ■

obchodzić ich pamiątkę , między wspomnieniami o męczennikach. Wprawdzie nasz najwierniejszy i najoddańszy brat Tertullus między innymi objawami swej troski i opieki, jaką otacza braci we wszystkich ich potrzebach, a okazuje to i względem ich zwłok, zapisywał /daty zgonów/i niech więc je dalej zapisuje i donosi mi dni, kiedy nasi błogosławieni bracia przeszli w więzieniu przez chwalebną śmierć do nieśmiertelności. Będziemy tu czcząc ich pamięć składać dary i sprawować ofiary, a już wkrótce, z pomocą Pana będziemy to czynić razem z wami (...)

a. 0 istocie Boga

■(''Orygenes, 0 zasadach, tłum. S. Kalinkowski, Warszawa 1979, a. 65 - 69.........

/Jęst to niewątpliwie największe dzieło Orygenesa, dające pierwszą syntezę teologii chrześcijańskiej./

I, 1, 1. Wiem, że niektórzy ludzie w oparciu o sam tekst Pisma £w. będą usiłowali twierdzić, że Bóg jest istotą cielesną, bo przecież u Mojżesza znajdują takie zdanie: "Bóg nasz jest ogniem trawiącym", a w ewangelii Jana takie: "Bóg jest duchem i trzeba, aby czciciele jego oddawali mu cześć w duchu i prawdzie". Ogień zaś i duch w ich mniemaniu nie jest niczym innym, jak bytem cielesnym. Pragnę ich zapytać: Co powiecie o stwierdzeniu, że "Bóg jest światłością", jak mówi Jan w swoim liście "Bóg jest światłością i nie ma w nim ciemności"? (...)

I, 1, 2. Jeżeli zaś oponenci zgadzają się z naszym twierdzeniem o naturze światła, którego dowodzi sam rozum, i przyznają, że zgodnie z rozumieniem światłości nie można pojmować Boga jako istoty materialnej, to przedstawimy podobne rozumowanie na temat "Ognia trawiącego". Cóż bowiem trawi Bóg jako ogień? Czy uznamy, że trawi rzeczy materialne, jak "drewno, siano albo słomę"? Cóż godnego bożej chwały zawiera to stwierdzenie, jeśli Bóg trawi wprawdzie i niszczy, ale niszwzy złe myśli, niszczy haniebne uczynki, niszczy grzeszne pragnienia przez to, że przenika umysły wiernych oraz dusze, które są zdolne do przyjęcia jego Słowa i Mądrości, że zamieszkuje w nich wraz ze swym Synem, tak jak powiedziano: "Ja i Ojciec przyjdziemy i uczynimy u niego mieszkanie", a zniszczywszy wszystkie ich występki i namiętności czyni je czystą i godną siebie świątynią.

Również tym, którzy na podstawie stwierdzenia: "Bóg jest duchem", uważają Boga za istotę cielesną, trzeba odpowiedzieć następująco: zazwyczaj Pismo Sw. nazywa duchem to, co chce określić jako przeolwleństwo