IMGB03 (4)

164 Warzywa psiankowate

Rja. 7.22. Sposoby cięcia pędów bocznych pnpcyki: ■ — pozostawienie owoców tylko na pędzie przewodnim b — pozoslawicnie owoców na pędzie przewodnim oraz po jednym zawiązku na pędach bocmyth, c — pozostawienie owoców na pędzie przewodnim oraz w wyższych piętrach rośliny również po jednia zawięzku na pędach bocznych

>4 zdrowo, co dotyczy zwłaszcza chorób wirusowych.

Cięcie roślin papryki obejmuje:

• cięcie pędów bocznych (rys. 7.22) na wybranych łodygach przewodnich;

• usuwanie pierwszego lub pierwszych pęków kwiatowych;

| usuwanie dolnych liści;

• ewentualnie ogławianie pędów przewodnich.

Papryka może być prowadzona na trzy pędy przewodnie, przy dłuższym cyklu uprawy przeważnie prowadzona jest na dwa pędy, a gdy obsada roślin na jednostce powierzchni jest mele, nawet na cztery pędy (rys. 7.21). Zazwyczaj owocowanie pozostawia się na obranych pędach przewodnich, na których zawiązki pojawiają się w każdym międzywęilu w kątach rozwidleń. Wyrastające z każdego piętra pędy boczne usuwa się wraz z pąkiem kwiatowym, pozostawiając jednak jeden liść. W ten sposób każdy owoc w rozgałęzianiu jest odżywiany przez dwa liście — jeden z pędu przewodniego, drugi z bocznego. Jak wykazano w badaniach nad Określeniem zależności pomiędzy powierzchnią liści rośliny a liczbą owoców, układ „2 liście — 1 owoc" okazał się optymalny (Cebula 1989). Można również doprowadzić do owocowania pędów bocznych, zostawiając na nich 1—2 zawiązki wraz z liśćmi. po czym pęd boczny skrócić przez uizczykiwanie (rys. 7.22). Nie zaleca się przycinania pędów nożem ze względu na możliwość przeniesienia wirusów. Z tego powodu należy pracować zawsze w jednym kierunku, a ręce odkażać w pojemniku z 10-procentowym roztworem wodnym mleka.

Dla stworzenia warunków sprzyjających wzrostowi roślin, w początkowej fazie usuwa się pierwszy pąk kwiatowy, a niektórzy zalecają usuwanie nawet kilku dolnych pąków, co jest praktykowane zwłaszcza w uprawie przedłużonej.

Od początku owocowania usuwa się systematycznie liście z głównej łodygi aż do pierwszego rozgałęzienia, gdyż starzeją się one i przestają pełnić funkcję asymilacyjną. W uprawie przedłużonej liście usuwa się również na pędach przewodnich. Regułą jest także usuwanie wszystkich liści uszkodzonych i chorych.

Niekiedy stosuje się ogławianie pędów przewodnich, aby szybciej dorastały ostatnie owoce. Rośliny ogławia się 40—50 dni przed zakończeniem uprawy.

Korzystny wpływ cięcia roślin papryki potwierdzają prace polskich autorów (Dobrzańska 1983, Cebula 1985, 1989, Buczkowski i Kossowski 1985, Buczkowska 1986).

Zapylanie kwiatów. W celu ułatwienie zapylenia należy od momentu pojawienia są pierwszych kwiatów codziennie w godzinach południowych wprawiać rośliny w drgania, aby spowodować osypywanie się

pyłku. Zabieg ten można wykonać poprzez yderzanie prętem w druty, do których przywiązana jest papryka, albo przykładając do nagalęzień rośliny wibratorek elektryczny. gM sztuczną pszczołę. Zapylaniu kwiatów pomaga się również w czasie wykonywanych prac pielęgnacyjnych.

Przed przystąpieniem do zapylania pomieszczenie należy przewietrzyć dla usunięcia nadmiaru wilgoci, co sprzyja pękaniu pylników i osypywaniu się pyłku. Bezpośrednio po zabiegu trzeba podnieść wilgotność powietrza przez zraszanie chodników, przejść itp., aby stworzyć korzystne warunki do kiełkowania pyłku. Skuteczność zapylania zależy od utrzymania w tym czasie odpowiedniej temperatury.

7.2.10. Zbiór oraz przygotowanie do obrotu i krótkiego przechowania

Owoce papryki słodkiej osiągają dojrzałość zbiorczą, gdy są już w pełni wyrośnięte, lecz jeszcze zielone, a u niektórych odmian żółte. Owoce są wtedy mięsiste, skórka staje się lśniąca, a zakończenie kielichowe szypulki lekko odstaje od ścian. Pozostawienie owoców na roślinie do fazy dojrzałości fizjologicznej (tzn. gdy barwa ich zmienia się w zależności od odmiany z zielonej lub żółtej na czerwoną lub z zielonej na żółtą) sprawia, ze owoce są bardziej atrakcyjne pod względem handlowym, ale powoduje to opóźnienie dojrzewania następnych owoców i w konsekwencji obniżkę plonu, dochodzącą nawet do 30%. Stąd cena płacona za owoce w pełnej dojrzałości fizjologicznej powinna być wyższa.

Termin zbioru, w zależności od pory uprawy oraz wczesności odmiany, przypada po 8—11 tygodniach od wysadzenia roślin. Owoce zbiera się przeważnie w odstępach tygodniowych, używając noża lub sekatora, aby po cięciu rana mogła jak najszybciej się zabliźnić. Owoce odcina się z szypułką u jej nasady.

Średni plon papryki z 1 m? wynosi w uprawie wczesnej 5—6 kg, w przedłużonej 10—12, a w jesiennej 3—4 kg. W czasie zbioru wstępnie sortuje się owoce, odrzucając wszystkie niekształtne, uszkodzone czy chore. Owoce pakuje się najczęściej do skrzynek uniwersalnych z tworzywa sztucznego lub z drewna, mieszczących około 12 kg owoców, lub też do opakowań dostosowanych do wymagań odbiorcy.

Oużą zaletą owoców papryki jest to, że można je przez pewien czas przechowywać. Temperatura, jaka temu służy wynosi 8—ICC. a wilgotność powietrza 85—90% Przechowywanie w takich warunkach może trwać 30—35 dni (Jordachescu i in. 1977). Używając opakowań z folii perforowanej okres ten można przedłużyć nawet do 40 dni (Hovadik 1973). Przechowywanie papryki w kontrolowanej atmosferze i w warunkach podciśnienia nie zwiększa jej trwałości (Hughes i in. 1981).

7.2.11. Choroby nieinfekcyjne¹

Sucha zgnilizna owoców. Jest to choroba fizjologiczna pogarszająca wartość handlową owoców. Objawem choroby są początkowo jasne, później brązowe, lekko zagłębione, suche plamy na powierzchni owoców. Główną przyczyną występowania suchej zgnilizny są zaburzenia w gospodarce wodnej rośliny oraz niedobór wapnia w owocach. Choroba występuje w wyniku zmniejszenia się wilgotności tkanek roślinnych spowodowanego z jednej strony niedostatecznym pobieraniem wody (słabe nawadnianie. wysokie stężenie soli w glebie, zla struktura gleby, niskie pH. źle rozwinięty system korzeniowy), a z drugiej nadmiernym parowaniem (niska wilgotność powietrza, wysoka temperatura). Wapń pobierany z gleby nie jest wówczas w wystarczającej ilości transportowany z wodą do owoców.

Suchej zgniliźnie owoców zapobiega się przez prawidłowe nawadnianie i nawożenie wapniem. Gdy choroba wystąpi, korzystnie

Choroby pasożytnicze warzyw z rodziny psiankowatych są omówione w rozdz. 7.4.