PICT0075 (10)

•    ukazać ideały patriotów XVII w. - wzorce postępowania dla ludzi wieku XIX.

Historia w Potopie

Potop to metaforyczna nazwa najazdu Szwedów na Polskę w połowie XVII w. Dokładnie powieść obejmuje dwa lata najazdu szwedzkiego -1655-1656. Centralnym wydarzeniem historycznym w powieści jest obrona Jasnej Góry.

Bohaterowie

•    Andrzej Kmicic, chorąży or-szański - młody szlachcic zakochany w Oleńce

•    Oleńka Billewiczówna- piękna, dumna szlachcianka

•    Onufry Zagłoba - stary szlachcic Sarmata, polski Ulisses

Uwaga!

Większość fikcyjnych postaci ma swoje historyczne pierwowzory. Na przykład Kmicic - w rzeczywistości miał na imię Samuel, a nie Andrzej. Był to chorąży orszański, żołnierz dobry, lecz niezdyscyplinowany, awanturnik, który został skazany na banicję. Karę zdjęto z niego za udział w walce ze Szwedami. Był Samuel Kmicic uczestnikiem konfederacji przeciwko stronnikowi Szwedów -Januszowi Radziwiłłowi.

• Michat Wołodyjowski - mały rycerz, świetny żołnierz, przyjaciel Zagłoby a w końcu i Kmicica

•Radziwiłłowie - arystokraci - zdrajcy, którzy uznali szwedzkiego króla.

Ważne zwroty akcji w Potopie

•    Spotkanie Kmicica z Oleńką Billewiczówną, panną „zapisaną" mu w testamencie na żonę. Plan opiekunów przypada do gustu młodym - rozpoczyna się wątek miłosny.

•    Awantury Kmicica i jego towarzyszy. Uczty ze strzelaniem do portretów przodków, pijaństwo, rozpusta. Zemsta na szlachcie zaścianka, która, nie tolerując zachowania wojaków, wybiła część kompanów Kmicica. W zemście młody chorąży morduje i pa li szlachcie dobytek. Wyklęty przez opiekunów panny - zostaje odrzucony też przez Oleńkę.

• Uczta w Kiejdanach u Radziwiłła. Mimo wielu wad Kmicic jest patriotą. Składa przysięgę wierności księciu Januszowi, sądząc, że ten przystąpi do obrony kraju przed Szwedami. Gdy Radziwiłł publicznie oświadcza gościom, że opowiada się po stronie Szwedów, Kmicic stoi oniemiały, jest porażony tą informacją, gdyż pragnie wałczyć, a przysięga mu to uniemożliwia. Zostaje okrzyknięty zdrajcą i traci możliwość pozyskania ręki Oleńki Billewiczówny.

Próba porwania Bogusława Radziwiłła - książęcego brata. Zamach Kmicica w ostateczności nie powiódł się, lecz czyn ten zmienia bohatera. Raniony przez księcia, po wyzdrowieniu zaczyna własną wojnę.

Kmicic jako Babinicz. Pod nowym nazwiskiem przemierza szlak bojowy, walcząc przeciwko Szwedom. Trasa

Kmicica-Babinicza: Litwa

-    Warszawa - Częstochowa

-    Śląsk - Małopolska - Lwów

-    Podlasie- Warszawa - Litwa. W czasie tej wojaczki Kmicic wsławia się czynami patriotycznymi, bierze udział w obronie Jasnej Góry, ratuje z opresji króla Jana Kazimierza. Te czyny dodają mu splendoru. Oczywiście, czyn patriotyczny pociąga za sobą rehabilitację grzechów przeszłości, co pozwala zdobyć również rękę Oleńki. Nie należy zapominać, że w utworze występują też stałe persony Trylogii: pan Wołodyjowski

-    mistrz szabli, przez chwilę nawet zabiegający o względy Oleńki, zacny Onufry Zagłoba - mistrz forteli na miarę Odyseusza, Ketling - Szkot, oficer polski, mistrz w zdobywaniu serc niewieścich...