img023 (75)

23

znaleziono dotąd dowodu na to, żeby rudę wykopywano w kraju: czy jednakże, jednocześnie z przywozem, kruszcu tego nie wydobywano n nas, pytanie co do tego trzeba zostawić otworem. W zbiorze p. Podczaszyńskiego, największym w Królestwie Polskiem, okazy najliczniejsze pochodzą z okolic leżących na południe od Pilicy, których środkiem są Kielce; w tej to części kraju istnieją właśnie pokłady rudy miedzianej. Godną jest zaznaczenia okoliczność, że przedmioty z tych okolic pochodzące, są właśnie przedmiotami, które odnieść można do pierwszego działu tej epoki, to jest do czasu użycia miedzi bez mieszania jej z cyną.

Nastręcza się pytanie, czy do nas przywożono sarn tylko surowy kruszec, czy też w stanie już wyrobionym?... Kiedy w Szwajcaryi znajdowano formy z kamienia lub gliny, w których odlewano siekierki, a świćźo natrafiono na miejsce gdzie istniała fabryka narzędzi bronzowych;—u nas niema jeszcze danych do rozbioru i rozstrzygnięcia pytania dotyczącego wyrobu kruszcu przez rękodzielników krajowych. Zbiór p. Podcza-szyńskiego posiada obręcz, która będąc w robocie została niedokończoną. Może to poniekąd służyć za wstępną wskazówkę, że przedmioty u nas wyrabiano na miejscu. Obfitość miedzi nie była u nas wielką, stosunkowo mniejszą nawet jak na Żmudzi leżącej nad samem morzem. Jako dowód posłużyć może ta okoliczność, że pomiędzy siekierami i skrobaczami znajdującemi się w zbiorze akademii umiejętności krakowskiej, jest cały szereg takich, które okazują znaczne uszkodzenia. Po formie przedniej części można domyślać się, że zużytą została większa połowa tej części, która była w bezpośredniem zetknięciu z drzewem lub skórą.

Przedmioty znajdowane z okresu bronzowego służyły do potrzeb życia domowego, do ozdoby, do łowów, do wojny, ja-koteż do obrzędów religijnych.

Nic tyle nie odzwierciedla moralnego i politycznego stanu jakiegoś pokolenia, a zarazem podniosłości uczuwanycli przezeń ideałów, jak dogmata religii jaką one wyznają. Twier-zbiorów Biblioteki Głównej AGH http://www.bg.agh.edu.pl/