img868 (2)

RozdzielI III

Mity i Rytuały Odnowy

Intronizacja i kosmogonia

A.M. Hocart zauważył, że na Fidżi ceremonia intronizacji króla określana bywa mianem „creation of the world', „fashioning the land' lub „creating the earth"'. Ponowienie kosmogonii następowało wraz ze wstąpieniem na tron władcy. Wierzenie to jest dosyć popularne wśród ludów żyjących z uprawy roli. Według jednej z niedawnych interpretacji, uroczysta intronizacja króla indyjskiego, radżasuja, oznacza także odnowę Wszechświata. Istotnie poszczególne fazy rytuału odzwierciedlają kolejno: cofanie się przyszłego władcy do stanu embrionalnego, dziewięciomiesięczną ciążę i wreszcie mistyczne odrodzenie pod postacią Kosmokratora, który utożsamiany jest zarazem z Pradżapati (Wszech-Bóg), jak i z Kosmosem.

Okres rozwoju embrionalnego przyszłego władcy odpowiadał procesowi kształtowania się Wszechświata i, co bardzo prawdopodobne, wiązał się pierwotnie z dojrzewaniem zbiorów. Druga faza rytuału kończy się ukształtowaniem nowego, „boskiego” ciała władcy. Na trzecią fazę składa się szereg obrzędów, których kosmogonicznąsymbolikę wyraźnie podkreślają teksty źródłowe. Król podnosi ramiona w górę; gest ten ma znaczenie kosmogoniczne: symbolizuje wzniesienie osi świata (axis mundi). Kiedy król otrzyma namaszczenie, staje

¹ Zob. Eliade, Le Mythe de I 'Eternel Retów, dz. cyt., s. 80 i nasi.