Inżynieria finansowa Tarcz 9

Opcje 99

7.7. Efekt dźwigni

Efekt dźwigni (leverage) jest jednym z ważnych czynników, które wpływają na atrakcyjność opcji. Jest on analogiczny jak efekt dźwigni finansowej w klasycznej analizie finansowej. Efekt dźwigni sprawia, że inwestując relatywnie niewielki kapitał można uzyskać znaczne zyski nawet przy stosunkowo małych zmianach ceny instrumentu podstawowego.

Można powiedzieć, że potencjalny zwrot z inwestowania w opcje może przekroczyć potencjalne zyski z inwestowania w związane z opcją instrumenty bazowe. Jest to zrozumiałe ponieważ jeżeli opcja nie będzie oferowała inwestorom efektu dźwigni wówczas nie będzie powodu aby preferować kupno opcji nad zakup instrumentu bazowego.

Rozpatrzmy długą europejską opcję kupna akcji spółki Elektrim wystawioną w marcu 1998 roku z terminem wygaśnięcia w maju 1998 roku, z ceną wykonania 45 zł za akcję oferowaną w cenie po 6 zł za akcję. Załóżmy, że w dniu 2 marca 1998 roku cena jednej akcji na rynku wynosiła 50 zł, czyli o 11% więcej niż cena zagwarantowana w opcji. W dniu 9 marca 1998 roku cena akcji wzrosła o 12% w stosunku do ceny z dnia 2 marca i wyniosła 56 zł. Łącznie różnica między ceną akcji na rynku, a ceną zagwarantowaną w opcji wyniosła zatem w dniu 9 marca w stosunku do 2 marca 24%. W tym samym czasie cena opcji (premia) wzrosła z 6 zł do 12,50 zł. Oznacza to wzrost wartości opcji o 108%. Zatem 12% wzrost ceny akcji w badanym okresie doprowadził do 108% wzrostu wartości opcji. Właśnie taki efekt określa się mianem efektu dźwigni. W rozpatrywanym przykładzie procentowy wzrost wartości wewnętrznej opcji przewyższa procentowy wzrost ceny instrumentu bazowego. Jeżeli inwestor kupiłby tę opcję płacąc jej wartość wewnętrzną, a następnie wzrosłaby rynkowa wartość instrumentu bazowego, zwrot z inwestycji w opcję przewyższałby istotnie zwrot z bezpośredniej inwestycji w akcje.

Efekt dźwigni jest jednym z motywów kupowania opcji na rynku, ponieważ przy dobrej ocenie kierunku zmian cen instrumentu podstawowego stopa zwrotu z inwestycji ulega zwielokrotnieniu.

Pamiętać jednak należy, że analogicznie do dźwigni finansowej również i w tym przypadku efekt dźwigni może działać na niekorzyść inwestora. Wystarczy na przykład, aby cena akcji miast wzrosnąć z 50 zł do 56 zł spadła do 44 zł. Oznacza to stratę, której poziom byłby wyższy niż strata na spadku wartości akcji o 12%. Przy podejmowa-