356
Przypuśćmy na przykład, że celem syntezy jest otrzymanie aldehydu 3-(l-hydroksyetylo)benzoesowego z aldehydu 3-bromobenzoesowego i aldehydu octowego. Sposób wykonania takiej syntezy może polegać na wykorzystaniu związku magnezoorganicznego jako jednego z produktów pośrednich. Niezbędne jest jednak blokowanie grupy aldehydowej, ponieważ z powodu reaktywności lej grupy (rozdz. 13.6) nie można otrzymać związku magnezoorganicznego w reakcji aldehydu bromobenzoesowego z magnezem.
f\cf° HOCH2CH2OH /'VcH°"<rHj y/ \ \r7~ No^-CH,
Br
Br
\=/ \0"CHz
MgBr HO-CHCHj
HOCHCHj
aldehyd 3-( 1 -hydroksyety lo)benzoesowy przykład syntezy z zabezpieczaniem grupy aldehydowej
Pierścieniowe acetale można wykorzystać także do ochrony grup OH wwicynalnych dioiach. Zazwyczaj służy do lego reakcja z acetonem. Jednym z przykładów jest otrzymywanie kwasu 4,5-dihydroksypentanowego z 1,2,5-penlanotriolu przez utlenienie grupy OH zajmującej położenie S. Takie selektywne utlenienie nie byłoby możliwe bez zabezpieczenia obu wicynalnych grup OH.
CHj- CHCHjCHjCHjOH + (CH^,CO CHj— CHCHjCH,CH,OH
OH OH O .O
utlenianie y.lU)
—- CHj- (^CHjCHjCOOH -CH, CHCHjCHjCOOH
°x /> OH OH
QCHj), kwas 4,5-dihydroksypentanowy
przykład syntezy z mbczpieczanian wicyn&lnego diolu
13.7. Reakcje grapy karbonylowej z nukleotilami azotowymi Iminy
Reakcje aldehydów i ketonów z aminami pierwszo-rzędowymi prowadzą do związków zawierających podwójne wiązania C=N. Związki te są ogólnie nazywane iminami lub zasadami Schifla (od nazwiska odkrywcy imin).
CH3CHO + CHjNHj —- CHjCH=NCH3 + H,0
ctanal N-ety lidcno metyloamina
(przykład alifatycznej iminy)
Mechanizm powstawania imin polega na nukleofiłowym przyłączeniu aminy do grupy kartonyktwej i eliminacji wody z geminalncj hydroksyaminy. Reakcja jest katalizowana przez kwasy protonowe i kwasy Lewisa. Wszystkie etapy reakcji są odwracalne, a więc mechanizm syntezy imin jest jednocześnie mechanizmem ich hydrolizy. Iminy bardzo łatwo ulegają hydrolizie do związków karbo-nylowych I amin. Mechanistyczne szczegóły syntezy i hydrolizy imin musimy pominąć.