p148 Chądzyński Region i jego rozwój 07

kegion i tego rozwof w warunkacn giooaitzacp

Natomiast przykładem badania innowacyjności przedsiębiorstw metodą przedmiotową jest tzw. metoda LBIO (literature-based innovation output indicators), polegająca na zbieraniu informacji o poszczególnych, indywidualnych innowacjach na podstawie ogłoszeń zamieszczonych przez przedsiębiorstwa w prasie fachowej oraz uzupełnianych np. za pomocą wywiadów. Jest to miara bezpośrednia innowacji, choć ograniczona wyłącznie do badań innowacji-produktów⁴⁵⁴.

W analizach działalności innowacyjnej przedsiębiorstw (zarówno pojedynczych, jak i grup wyodrębnionych na podstawie różnorodnych kryteriów), stosowany jest także wskaźnik intensywności innowacji określający relację nakładów na działalność innowacyjną do wartości sprzedaży, lub wartości nakładów na działalność innowacyjną przypadającą na jednego zatrudnionego.

W dominującym nieliniowym modelu procesu innowacyjnego, obraz nakreślony przez wskaźniki innowacyjności należy uzupełnić i skorygować wnikliwą charakterystyką środowiska przedsiębiorczości, ponieważ zgodnie z nowymi koncepcjami rozwoju sieciowego, źródeł innowacji należy doszukiwać się w wiedzy skumulowanej w otoczeniu lokalnym. Tak zorientowane środowisko lokalne generuje procesy innowacyjne (jest przestrzenią i nośnikiem innowacji - uczestniczy w jej dyfuzji), będąc jednocześnie odbiorcą innowacji zewnętrznych.

3.3.5. Infrastruktura instytucj onalna

Termin infrastruktura w tradycyjnym ujęciu kojarzy się przede wszystkim z pojęciem infrastruktury technicznej i społecznej⁴⁵⁵. Jednak w szerszym kontekście, wyko-

⁴⁵⁴    Ibidem, s. 64.

⁴⁵⁵    Infrastruktura techniczna do niedawna była głównym warunkiem stanowiącym o konkurencyjności przestrzeni względem lokalizacji inwestycji. Obecnie jej rola nie zmniejszyła się, lecz warunek ten, choć konieczny, to jednak okazuje się być niewystarczający. Wzrosło znaczenie innych czynników decydujących o atrakcyjności przestrzeni. Relacje między infrastrukturą techniczną i konkurencyjnością mają dwukierunkowy charakter, mianowicie infrastruktura warunkuje uzyskanie odpowiedniego poziomu konkurencyjności regonu, a chęć bycia konkurencyjnym wymusza jej rozwój na wysokim poziomie. Szerzej: E. Wysocka. Przesipgn-ne aspekty konkurencyjności w świetle integracji z Unią Europejską, Człowiek i Środowisko 25(1) 2001. Obecnie istotnie wzrosło znaczenie infrastruktury społecznej, rozumianej jako podsystem społeczny, a nie jako zespól urządzeń. Jej rola .związana jest z działalnością skierowaną na rozwój osobowości konkretnego czk>-wieka o charakterze jednostkowym“ (J. Kroszel, Infrastruktura społeczna w polityce społecznej. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1990, s. 29). Wraz z rozwojem cywilizacyjnym zmienia się postrzeganie infrastruktury. Ocenia się ją nie tylko poprzez ilość, ale przede wszystkim poprzez jakość. Mierników infrastruktury zarówno społecznej, jak i technicznej jest wiele, o czym traktują liczne opracowania naukowe. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na komplementarność wskaźników o charakterze ilościowym i jakościowym. Podstawowe miary stanu infrastruktury opierają się na takich wskaźnikach, jak: czas (np.: szybkość dostępu, szybkość przekazu oceniana zarówno w postaci fizycznej jak i wirtualnej), szkodliwość dla środowiska i człowieka, wydajność, stopień zadowolenia z użytkowania (walory estetyczne i użytkowe), itp.

Odpowiednie nasycenie terenu w infrastrukturę zarówno techniczną, jak i społeczną oraz jej jakość jest silnym czynnikiem budującym atrakcyjność przestrzeni. Jej ocena dokonywana jest przez wszystkie podmioty