p161 Chądzyński Region i jego rozwój 07

jętnosci indywidualnych. Należy jednak pamiętać, że tworzenie się sieci innowa-cji powinno mieć charakter oddolny. To przedsiębiorcy, dostrzegając potrzebę współpracy w ramach sieci powinni podjąć decyzję o jej tworzeniu. Nie do przecenienia w tym procesie jest jednak rola lokalnych władz i instytucji wspierających, które poprzez upowszechnienie wiedzy o potencjalnych korzyściach wynikających z istnienia sieci, powinny się starać pomóc przedsiębiorcom tę potrzebę dostrzec, a później pomóc w jej tworzeniu.

Zresztą zintegrowane działania, zmierzające do powstania sieci innowacyjnych i bazujących na nich innowacyjnych środowiskach przedsiębiorczości, powinny być realizowane przez wszystkich aktorów lokalnego życia społeczno-gospodarczego, gdyż będzie się to przekładać na dynamiczniejszy rozwój tego terytorium. Poza tym istnienie na określonym obszarze sieci i środowiska innowacyjnego, może stać się podstawą budowy sprawnie funkcjonujących lokalnych systemów produkcyjnych, które stanowią dowód zdolności adaptacyjnych lokalnych gospodarek i całych terytoriów do wszechogarniających nas procesów globalizacji.

4.3. Terytorialne formy organizacji produkcji

W okresie pierwszych dwudziestu kilku lat po II wojnie światowej w programach polityki przemysłowej większości krajów dominowało przeświadczenie, że podstawowym źródłem rozwoju społeczno-gospodarczego określonego terytorium nie było ono samo oraz jego specyficzne zasoby, a kumulacja na tym terytorium inwestycji realizowanych przez duże przedsiębiorstwa produkcyjne. Kryzys fordow-skiego systemu organizacji produkcji oraz obowiązujących wówczas, a bazujących na koncepcji biegunów wzrostu i przestrzennego podziału pracy, teorii rozwoju regionalnego uświadomiły wszystkim konieczność uwzględnienia czynników lokalnych w analizach dynamiki przemysłowej. W efekcie, uwzględniających już te czynniki, licznych badań, prowadzonych przez różne zespoły badawcze i obejmujących swym zasięgiem różne, często odmienne kulturowo i gospodarczo obszary, powstało wiele koncepcji i pojęć, często względem siebie alternatywnych, konkurencyjnych lub komplementarnych⁴⁸⁶. Próbując je usystematyzować, choć tak naprawdę jest to niezwykle trudne, jeśli w ogóle nie niemożliwe do zrobienia, należy wyjść od będącej ich pierwowzorem koncepcji marshallowskich dystryktów przemysłowych oraz terytorialnych efektów zewnętrznych.

Z«b. A. Jewtuchowicz, Terytorium..., s. 72-75.