SNC03770

Bryzy sięgają kilkadziesiąt kilometrów w głąb lądu; według I. Michalczewskiego (1965) dzienna bryza morska znad Bałtyku dociera do 70 km wzdłuż Odry i do 30 km na Pojezierzu Pomorskim. Prędkość wiatrów bryzowych na polskim wybrzeżu sięga do 5 m/s. Sprzyja jej oczywiście pogoda bezchmurna, z silną insolacją. W realnych warunkach cyrkulacja bryzowa ujawnia się zwykle jako modyfikacja linii prądu, kształtowanych przez ogólne pole barycznc. Bryzy są w zasadzie wiatrami ageostroficznymi -wieją mniej czy bardziej prostopadle do izoterm; niemniej, w strefach osiadania powietrza (np. w dzień nad morzem), kształtuje się antycyklonalna wirowosć ruchu (rys. 11.1).

Rys. 11.1. Zasięg bryzy dziennej nad Bałtykiem (wg Michalczewskiego 1965)

Pokrywa roślinna terenu stanowi specyficzny czynnik, wpływający na procesy oddziaływań, zachodzących między atmosferą i jej podłożem. Szorstkość powierzchni ziemi, ewapotranspiracja oraz albedo i przesłonięcie gruntu przez rośliny należą do najważniejszych właściwości podłoża atmosfery, kształtowanych przez pokrywę roślinną. j Pod koronami drzew, w przygruntowej warstwie powietrza na polach uprawnych, w bliskim sąsiedztwie zadrzewień śródpolnych ograniczony jest dopływ bezpośredniego promieniowania słonecznego do powierzchni gruntu. Promieniowanie cieplne gruntu pokrytego roślinnością jest z reguły mniejsze niż na terenie odkrytym. Albedo też jest mniejsze. Roślinność spełnia poważną rolę w kształtowaniu parowania terenowego i związanych z nim strat ciepła. Wynika ona częściowo z transpiracji - zdolności do czerpania wilgoci z gleby i dostarczania jej do tkanek w nadziemnych częściach rośliny -a częściowo z tego, że występowanie roślinności z natury rzeczy jest związane z mniej aj bardziej wilgotnym podłożem. W związku z tym wilgotność powietrza, parowanie i straty ciepła LE na terenach pokrytych roślinnością są z reguły większe niż gdzie indziej.

Klimatyczne oddziaływanie roślinności, przynajmniej w zakresie regulowania strumieni ciepła utajonego i wilgoci, uchodzących z podłoża atmosfery, ma charakter syner-giczny. Oznacza to współdziałanie, prowadzące do zwielokrotnienia jego skutków.

Synergizm (gr. synergos - współpracujący) - wzajemne potęgowanie oddziaływań, którego s u ki są większe od sumy poszczególnych oddziaływań. Termin ten był początkowo makologii do określania łącznych skutków równoczesnego stosowania kilku e ow. p z zapożyczony przez ekologię i inne dziedziny przyrodoznawstwa.