124
Stułbiopławy (Hydrozoa).
a) w pełni wykształcona meduza (meduza w kształcie dzwonu) gatunku Cladonema radiatum,
b) Tubularia mesem-bryanthemum,
c) Zanklea costata,
d) Cladonema radiatum. Polipy i oddzielające się od nich meduzy.
gowców zwierzęta są w przeważającej mierze organizmami osiadłymi, które na stałe zrastają się lub przytwierdzają się do skalnego podłoża. Jednak niektóre gatunki, głównie z rzędu ukwiałów, potrafią się powoli przemieszczać. W czasie swojego życia wiele pa-rzydełkowców diametralnie zmienia kształt ciała. Najczęściej z opadającej na dno morza larwy, tzw. planuli, wykształca się osiadły polip, który rozmnaża się poprzez pączkowanie. W przypadku stułbiopławów i krążkopławów występuje czasami strobilizacja polipa - polip dzieli się poprzecznie, a odrywające się od niego krążki przekształcają się z czasem w meduzy. Meduzy swobodnie unoszą się w wodzie, wchodząc w skład morskiego planktonu. Ta postać parzydełkowców rozmnaża się w sposób płciowy. Parzydełkowce podzielono na trzy gromady.
Cechą charakterystyczną dla stułbiopławów jest wykształcenie wyraźnej przemiany pokoleń. Na zmianę występuje tu stadium polipa i stadium meduzy. Należące do tej grupy zwierzęta żyją głównie w wodach morskich, chociaż zaliczana do nich stułbia występuje w wodach słodkich. Stułbiopławy najczęściej tworzą osiadłe kolonie zbudowane z wielu pojedynczych polipów. Poszczególne polipy wypełniają w kolonii określone zadania - istnieją polipy odżywcze, które odpowiadają za pobieranie pokarmu, polipy obronne, które chronią kolonię przed wrogami i polipy wytwarzające gonady, które biorą udział w rozmnażaniu płciowym. Wiele kolonii swoim wyglądem przypomina rozgałęzione pnie drzew. Można jednak spotkać wolne formy kolonii, np. takie, które swobodnie unoszą się w wodzie lub pełzają po dnie morza.
Do bardzo specyficznych organizmów należą nakłutki (Milleporidae) i stylastery (Sty-lasteridae), które także zaliczamy do stułbiopławów. Mogą one dotkliwie poparzyć nawet człowieka, dlatego dość często bywają nazywane „koralami ognistymi”. Tylko niewielka liczba stułbiopławów nadaje się do hodowli akwariowej. Nie możemy hodować gatunków posiadających bardzo małe polipy (np. Mille-pora). Natomiast bez żadnych problemów w naszym zbiorniku zadomowią się stułbiopławy z rodzaju Eudendrium. Niektóre gatunki np. Cladenoma radiatum, często trafiają do niego razem z „żywymi skałkami”, by po pewnym czasie zacząć się w nim intensywnie na-mnażać (patrz strona 76).
Karmienie. W warunkach naturalnych stułbiopławy odżywiają się drobnym planktonem. Dlatego najwłaściwszą metodą karmienia tych zwierząt będzie stosowanie pokarmu planktonozastępczego. Bardzo chętnie zjedzą one również larwy Artemii. Jeśli w naszym akwarium trzymamy jeszcze inne zwierzęta planktonożerne, to wszystkie możemy dokarmiać za pomocą szklanej rurki.
Wrogowie. Typowymi wrogami stułbiopławów są ślimaki z podrzędu Aeolidoidei (np. występujący w Morzu Śródziemnym Flabellina af-finis). Wysysa on pojedyncze polipy i w ten sposób zabija całe kolonie tych zwierząt. W nie wyjaśniony jak dotąd sposób połknięte wraz ze stułbiopławami knidoblasty są gromadzone w specjalnych wyrostkach ciała ślimaków. Od tej chwili to właśnie ślimaki będą je wykorzystywać do obrony przed swoimi wrogami. Dlatego w jednym zbiorniku nie