str 0 121 (2)

120 OGRÓD. ALE NIE PLEWIONY

3. AEQUIVOCATIO

Idąc do cyrulika, szlachcic jeden, z brodą,

Potka się z nim w ulicy, przed swoją gospodą.

„Proszę, panie, wróćcie się!” — „Nie masz czasu” — rzecze. „Nie będzie też talera”. Wnet balwierz odwlecze ⁵ Przedsięwziętą potrzebę, ochotnie pozwoli,

Wraca się i owego z figlami wygoli.

Widząc parę szóstaków: „Nie masz tu talera,

A słowa nie dotrzymać szpeci kawalera!”

„Któż ci go obiecował? — szlachcic go tym zbędzie —

⁰ Wżdym ci zaraz powiedział: talera nie będzie”.

4. ŁOŻNICA

Kilka matron uczciwych z mężami pospołu Siedziało przy obiedzie u jednego stołu;

O różnych materyjach dyskurując z sobą,

Prawią, jaką też która stękała chorobą:

⁵ Że łożnica najgorsza, chronić się jej każą,

Gdzie od wielkiego bólu i włosy obłażą.

Aż jedna, co niedawno była panią młodą:

„Trudno się jej uchronić, kiedy kogo wiodą.

Wiem ja, com tej nieszczęsnej ucierpiała nocy!”

⁰ Jeszcze coś mówić chciała o onej niemocy.

3.    AEQUIVOCATIO

tytuł: (łac.) — dwuznacznik, gra słów. w. 6 z figlami — z przesadną starannością, wymyślnie, w. 7 szństak — drobna moneta, sześć groszy srebrnych, dwunasta część talara.

4.    ŁOŻNICA

tytuł: łożnica — tu także: tyfus (gra słów).

Lecz widząc starsze, że tu bez kaw być nie może, Porwą się za obrusem, pochowawszy noże.

5. SŁÓWKIEM SIĘ NIEUK WYDA

Z proszowskiego sejmiku w pilnej jakiejś sprawie Potrzeba było z królem znosić się w Warszawie; Dwu szlachty do poselskiej obrano usługi.

Jeden lepszy po polsku, po łacinie drugi.

⁵ Więc kiedy w instrukcyją mieszają łacinę,

Czyta ów piśmienniejszy: „Felici ominę...”

Aż ten, co po łacinie nie rozumiał słowa:

„Proszę, żeby nie mijać, mędrsza — rzecze — głowa Niż nasze to pisała, lepiej wszytko czytać”.

⁰ Przyszło z śmiechu królowi za boki się chwytać,

A ten się jednym słowem, że nieukiem, wyda.

Kto nierozmyślnie mówi, częstokroć się wstyda.

6. TREFUNEK

Nie myśląc, że gospodarz siedzi na jabłoni,

Kładzie się dziewka pod nią, a parobek do niej.

Skoro po komplemencie było, rzecze owa:

„Jeśli urodzę syna, kto go też uchowa?

⁵ Ubogam”. Na to Maciek: „Ale ten bogatym,

Który siedzi nad nami”. „Zawiedziesz się na tym! —

w. 11 kawa — głupstwo, także: rzecz niestosowna, w. 12 Porwą się [...] noże — wstaną od stołu, aby nożami nic krajać obrusa. Obrus krajano na znak protestu przeciw obecności przy stole człowieka podejrzanego o przestępstwo. Tu użycie żartobliwe.

5. SŁÓWKIEM SIĘ NIEUK WYDA

w. 6 „Felici ominę” (łac.) — pod szczęśliwą wróżbą.