str 0 131 (2)

130 OGRÓD. ALE NIE PLEWIONY

¹⁰ A już mu rżną pieczęci, żeby starożytną Sądził szlachtę, rycerskie którzy przez pogrzeby,

Nie przez bobek, kamforę ani przez kubeby,

To brali dostojeństwo. Strzały, dzidy, kule W tym honorze i w tym ich stawiły tytule.

¹⁵ Dziesiątek lat poczekać było, albo ze trzy

Z urzędem, niech się pierwej z oliwy wywietrzy.

Nie zaraz z kramu w krzesło, bo to z wielkim wstydem Starszemu szlachcicowi przed owym stać Żydem,

Co mu niedawno imbier i goździki ważył,

²⁰ Ba, diabła, gorsza, co go obuchem znieważył. Postąpiłbym był sobie, wiedząc o tym, skromniej,

A teraz, katże go wie, jeśli nie przypomni.

Odpuść, zacny starosto, a będziesz miał po mnie:

Gdym ci tam wspomniał matkę, tu ojca nie wspomnię.

17. KTO MOCNIEJSZY, TEN LEPSZY

„Temu nieborakowi wsi wzięły kaduki”.

„Czemuż to?” — „Bo źle wierzył”. — „Takowej nauki W żadnym piśmiem nic czytał: on by, sam dla siebie.

Co najlepiej chciał wierzyć, żeby mógł być w niebie”.

⁵ „Z Kościołem trzeba wierzyć bez wszelkiego swaru”. „Wżdyć wiara jest dar Boży — a nuż tego daru Temu nieborakowi nie chciał Bóg dać, to mu

Wioskę wziąć, to go wygnać na tułactwo z domu?

w. 12 kubeba — roślina z rodziny pieprzowatych; środek przeciw chorobom wenerycznym.

17. KTO MOCNIEJSZY. TEN LEPSZY

w. 1 kaduki — tu: majątki podlegające konfiskacie wskutek przestępstwa popełnionego przez właściciela. Na mocy konstytucji z lat 1658— 1661 ulegały konfiskacie dobra tych arian, którzy nic przeszli na katolicyzm.

Niejedenże katolik nie wierzy z Kościołem,

¹⁰ Czemuż mu wsi nie biorą z aryjany społem?”

„Każdy wierzy, co Kościół, chyba że nie czyni”.

„To taki gorzej niźli aryjan przewini!”

„Przeczże ten nabożeństwa dla wsi nie odmienił?”

„Bo drożej niżeli wieś swoję wiarę cenił.

¹⁵ Na cóż mu ją wydzierać gwałtem chcą ci sędzię,

Kiedy on mocno ufa, że w niej zbawion będzie?

Toć już Bóg nie dla sądu, lecz przyjdzie dla kary,

Kiedy go uprzedzają, sądząc ludzie z wiary;

Jeśli, jako o rozbój albo insze brzydy,

²⁰ O wiarę karzą, czemuż opuścili Żydy?”

„Bo się nam okupują”. — „Pewnieć tymi, co są

W Polszczę pieniądzmi, inszych do Polskiej nie niosą. A kędyż sprawiedliwość za pieniądzmi chodzi?

Godne prawo nagany, ani się to godzi”.

²⁵ „A o naszej co mówią aryjani wierze?”

„To, co my o ich: że w niej nieważne pacierze. Czemuż my ich, nie oni z ojczyzny nas ruszą?

Wżdy szlachta, o równą się z nami wolność kuszą!” „Bo nas więcej niźli ich”. — „Już teraz pomału 30 Przychodzę do rozumu: lis ze lwem do działu.

Nie, żeby oni jaką zasłużyli winę.

Tylko że słabszy, przeto z nimi za drabinę.

Bać się, żebyśmy, karząc złą wiarę w ich zborze,

Barziej nic utwierdzili tym sądem w errorze;

³⁵ Rzadko kiedy gwałtowna rada dobra bywa,

Nie wadziło poczekać z tym plewidłem żniwa.

w. 30 lis ze lwem do działu — aluzja do znanej bajki ezopowej, w której cały łup przypadł silniejszemu, w. 31 wina — tu: kara.

w. 32 za drabinę — tj. z wozu (drabiniastego), w. 34 error (łac ) — błąd.