Wspomnienia o Sokratesie6

224 Wspomnienia o Sokratesie IV 6

wiedli wy jest ten, kto wie, jakie prawa normują stosunki pomiędzy ludźmi.

— Takie właśnie jest moje zdanie.

Mądrość

—    Jak możemy określić, co to jest mądrość? Powiedz mi proszę, jak ci się zdaje. Czy mądry jest ten, kto mądry jest w rzeczach, na których się zna, czy też bywają ludzie mądrzy, w dziedzinie, której nie znają?

—    Oczywiście — brzmiała odpowiedź — że mądry może być tylko ktoś w znanej sobie dziedzinie. Jak zresztą człowiek mógłby być mądry w sprawach, na których się nie zna?

—    Zatem człowiek jest mądry dzięki wiedzy, jaką posiada?

—    Dzięki czemuż mógłby być mądry, jeśli nie dzięki wiedzy?

—    Nie sądzisz chyba, że czym innym jest mądrość, a czym innym to, przez co człowiek mądry jest mądry?

—    Nie sądzę.

—    Wiedza zatem jest tym samym, co mądrość?

—    Tak myślę.

—    Gzy wobec tego wydaje ci się możliwe, aby ktoś miał wiedzę o wszystkim?

—    Wcale nie wydaje mi się to możliwe, człowiek może co najwyżej posiąść znikomą jej cząstkę.

—    Więc nie jest to możliwe, aby człowiek był mądry w każdej dziedzinie?

—    Nie, nie jest możliwe!

—    Więc każdy w tej dziedzinie jest mądry, w której ma wiedzę?

—    Tak myślę.

Dobro

—    Nie sądzisz, Eutydemie, że w taki sam sposób s należy roztrząsać pojęcie dobra?

—    To znaczy, w jaki sposób? — zapytał Eutydem.

—    Wydaje ci się, że to samo dla wszystkich jest pożyteczne?

—    Nic podobnego — zaprzeczył Eutydem.

—    Więc chyba sądzisz, że to, co dla jednego jest pożyteczne, dla drugiego bywa szkodliwe?

—    Tak właśnie sądzę.

—    Może skłonny byłbyś powiedzieć, że co innego jest dobro, a co innego to, co jest pożyteczne?

—    Nigdy w świecie.

—    Zatem to, co jest pożyteczne, zarazem jest dobre, o ile dla kogoś jest pożyteczne?

—    Tak mi się zdaje.

Piękno

—    Gzy piękno możemy w jakiś inny sposób określić, 9 niż kiedy zgodnie z rzeczywistością mianem piękna oznaczasz ciało, naczynie lub wreszcie dowolny przedmiot, który w twoim uznaniu pod każdym względem jest piękny?

—    Z pewnością tak, nie inaczej.

—    Więc pod jakim względem jest każda rzecz pożyteczna, pod takim również jest dla każdego piękna w użyciu?

—    Tak jest istotnie — potwierdził Eutydem.

—    A czy bywa jakaś rzecz piękna pod innym względem niż pod tym, że dla każdego jest piękna w użyciu?

—    Pod żadnym innym.

16*