Zasady Wykładni Prawa L Morawski7

■ »

Rozdział VIII. Wykładnia funkęjónalna

dawcy (stanowisko intenejonalistyezne), ale wykładnię, która abstrahuje od intencji prawodawcy i kładzie główny nacisk na „obiektywne” znaczenie tekstu prawnego (uchwała SN z 29 października 2004 r., I KZP 24/04, OSNKW 2004/10/92) Do tak rozumianej wykładni obiektywnej odnoszą się te wszystkie reguły, które dotyczą zasad stosowania wykładni językowej.

5. Normy moralne, zasady sprawiedliwości

i słuszności

Okoliczność, że w toku interpretacji przepisów prawa nie możemy abstrahować od przekonań moralnych panujących w danym społeczeństwie, a zwłaszcza od tych przekonań, które są powszechnie podzielane, prima jacie zdaje się nie budzić wątpliwości w praktyce i doktrynie prawniczej. Do argumentu z racji moralnych nawiązuje następująca reguła.

m Przy interpretacji przepisów prawnych należy brać pod uwagę powszechnie akceptowane normy moralne, zasady sprawiedliwości i słuszności.

W tym właśnie duchu wypowiada się SN gdy stwierdza: „dyrektywy wykładni celowościowej nakazują uwzględniać w procesie ustalania znaczenia normy także jej kontekst aksjologiczny. Ustalając znaczenie normy należy więc brać pod uwagę [...] powszechnie akceptowane zasady słuszności i sprawiedliwości” (wyrok SN z 8 lipca 2004 r,, IV CK 520/03, OSNC 2005/7-8/130, por. też uchwałę SN z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03, OSNC 2004/1/1). Warto też w tym kontekście przytoczyć mądrą uwagę A. Hamiltona (the Federalist 78, 8. 3), który miał powiedzieć, że reguły wykładni służą nie tylko do odtwarzania sensu przepisów, ale także do łagodzenia niesprawiedliwości prawa¹⁹. Podobnie F. Atria wskazuje, że problem sprawiedliwości musi być brany pod uwagę w każdym akcie wykładni i każda wykładnia musi być prowadzona tak, by nie prowadzić do niesprawiedliwości²⁰.

¹⁹    D. J. Bederman, Classical Canorts. Rhetoric, Classicism and Treaty Argumencation, Ash-gate 2001, s. 152.

²⁰    F. Atria, Legał Reasoning and Legał Theory Revisited, [w:] Law and legał Interpretation, ed. F. Atria and N. MacCormick, Ashgate, Dartmouth 2003, s. 223.

smm 167 ■ ■