F � Saussure Kurs językoznawstwa ogólnego

jmpiozywne: (ł tan che, i rozwija się przed nim samogłoska podobnie jak w wypadkach poprzedni (di.

■i. _\io, warto nawet powracać do problemu Sonantów indoouropc.jskieli i zapytywać na przykład, dlaczego staro-wysoko-niemieckie ha/jl przekształciło się w ha gal, gdy natomiast bahj pozostało bez zmian. W ostatnim wyrazie Z,

drugi element, ogniwa implozywitego (bały), odgrywa rolę. konsonantu. a więc nie miało żadnego powodu do zmiany iimkcji. I'rzeciwnie I, również implozywne, wyrazu kuyL stanowiło punkt wokitliczny. Ponieważ jest ono sonantem, nmgla się przed nim rozwinąć samogłoska bardziej otwierająca («, jeśli można wierzyć

świadectwu pisma). Zatarła się ona zresztą stopniowo z biegiem czasu, gdyż

> < >

dziś llagel wymawia się znów hagl. A nawet to właśnie stanowi różnicę między wymową, tego wyrazu i francuskiego a igle    l jest zamykające w wyrazie

germańskim i otwierające we francuskim z końcowym c niemym (cgb)).

¹⁴ Prane. aigle 'orze'!’.

Część 1

ZASADY ogólni;

tioz>hial piericasy

ISTOTA ZNAKU JĘZYKOWEGO ¹

§1. ZNAK, SKrNIFTK. kSrONTFIANT²

Dla. niektórych ludzi język, sprowadzony do swój istotnej zasady, jest t.y lk o. i minet i klat urn-⁸, to znaczy lisią terminów odpow iadającydi takiej samej liczbie rzeczy. Na przykład:

Koncepcja taka- jest dyskusyjna z różnych względów. Zakłada, ona istnienie gotowych pojęć poprzedzających wyrazy (na ten temat zol), s. 135); nie mówi nam, czy nazwa, jest natury głosowej czy psychicznej, ponieważ ar bor⁴ można

¹ 7m źródeł rękopiśmiennych wynika, że do Saussure zamierzał romu rozdziałowi dać tytuł Język jako system znaków (zol). Rug lor, o. U7, k. i, a, 108.'} • 1084. por. leż do Mai im, s. 438, przyj), 128).

⁸ „8 i gildie" i „signdinnl" to terminy ukute przez do 8aussurc’a, zob. Wprowadzeń ir. do nin. wydania. W językoznawstwie polskim były oddawano rozmaicie: „oznaczające” i „oznaczane'’ (zob. up. T. Milewski, Zarys językoznawstwa ogólnego, Część I, Teoria językoznawstwa. Lublin — Kraków 1047, s. lii), „element znaczący" i „element znaczony'¹ (zob. np. P. de $aussur<\ Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 10(51, s. 70), „strona oznaczająca" i „strona oznaczana” (A. Heinz. Dzieje językoznawstwa w zarysie. 1078. s. 2.'1(51. Ze względu na trudności w tłumaczeń i u pozostawiono to terminy w niniejszym przekładzie w brzmieniu francuskim,

¹ O języku jako o nomenklaturze zob. ]Fprowadzenie, do nin. wydania, s. 13.

‘ Luo. arhor 'drzewo', eg nos 'koń'.

8-9